| | |
گزارش
مکانیسم ماشه
در میانه پیچیدگی‌های حقوقی و سیاسی توافق هسته‌ای ایران، یکی از مفاهیم کلیدی که از همان ابتدا توجه کارشناسان، سیاست‌مداران و افکار عمومی را به خود جلب کرد، «مکانیسم ماشه» یا همان Snapback بود. این مکانیسم که از منظر حقوقی بر پایه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بنا شده، ابزاری است که به طرف‌های غربی برجام، به‌ویژه آمریکا و اروپا، این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به رأی‌گیری و اجماع، تحریم‌های بین‌المللی پیش از برجام علیه ایران را به طور خودکار بازگردانند.
به گزارش روایت فردا بخش نخست؛ چیستی و چرایی گنجاندن مکانیسم ماشه در برجام علیه ملت ایران
اشاره: در میانه پیچیدگی‌های حقوقی و سیاسی توافق هسته‌ای ایران، یکی از مفاهیم کلیدی که از همان ابتدا توجه کارشناسان، سیاست‌مداران و افکار عمومی را به خود جلب کرد، «مکانیسم ماشه» یا همان Snapback بود. این مکانیسم که از منظر حقوقی بر پایه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بنا شده، ابزاری است که به طرف‌های غربی برجام، به‌ویژه آمریکا و اروپا، این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به رأی‌گیری و اجماع، تحریم‌های بین‌المللی پیش از برجام علیه ایران را به طور خودکار بازگردانند.
این ابزار فشار، از همان آغاز، مورد انتقاد بسیاری از تحلیلگران ایرانی و برخی محافل بین‌المللی قرار گرفت؛ زیرا توازن تعهدات در برجام را به نفع طرف‌های غربی برهم می‌زد. برخلاف سازوکارهای رایج حقوق بین‌الملل که تفسیر نقض تعهدات را به داوری جمعی یا نهادهای بی‌طرف می‌سپارند، مکانیسم ماشه به یک‌سویه‌گرایی آشکار مبتلاست: هر عضو دائم شورای امنیت می‌تواند ایران را به نقض تعهدات متهم کرده و تحریم‌ها را «ماشه‌وار» بازگرداند.
امروز، با مطرح شدن دوباره مکانیسم ماشه در فضای دیپلماتیک و رسانه‌ای جهان، به‌ویژه با زمزمه‌های فعال‌سازی آن از سوی کشورهای اروپایی، پرسش‌های مهمی درباره اصل این مکانیسم، نحوه گنجاندن آن در متن برجام، اهداف طرف‌های غربی، و نهایتاً پیامدهای واقعی آن بر اقتصاد ایران مطرح شده است.
تعریف مکانیسم ماشه (Snapback)
مکانیسم ماشه به سازوکاری در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گفته می‌شود که در صورت ادعای نقض تعهدات برجامی از سوی ایران، تحریم‌های چندجانبه سازمان ملل که پیش از توافق لغو شده بودند، بدون نیاز به رأی‌گیری مجدد، دوباره برقرار می‌شوند. این فرآیند «بازگشت خودکار» یا Snapback نام دارد، به این معنا که تحریم‌ها مانند یک فنر فشرده به حالت اولیه خود بازمی‌گردند.
از منظر حقوق بین‌الملل، این مکانیسم نوعی انحراف از قاعده کلاسیک تصمیم‌گیری در شورای امنیت (یعنی اجماع یا رأی‌گیری) محسوب می‌شود. چرا که با ادعای تنها یک عضو دائم، تحریم‌ها می‌توانند بازگردند مگر آنکه یک قطعنامه جدید در مخالفت با آن صادر شود، که خود نیازمند اجماع است. همین ساختار ناعادلانه، آن را به ابزاری سیاسی و نابرابر تبدیل کرده است.
منشأ حقوقی مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱
قطعنامه ۲۲۳۱ که پس از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ به تصویب شورای امنیت رسید، چارچوب حقوقی بین‌المللی توافق هسته‌ای را تثبیت کرد. در پیوست B این قطعنامه، به صراحت روند حل‌وفصل اختلافات و سازوکار بازگشت تحریم‌ها آمده است. اگر یک عضو مدعی نقض تعهدات شود و این اختلاف در کمیسیون مشترک برجام یا سازوکارهای داوری حل نشود، می‌تواند موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهد.
از لحظه ارجاع، شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد تا قطعنامه‌ای برای ادامه رفع تحریم‌ها تصویب کند. اگر چنین قطعنامه‌ای تصویب نشود، تحریم‌ها به‌طور خودکار بازمی‌گردند. نکته خطرناک اینجاست که در این مرحله، حتی یک وتو از سوی عضو دائم می‌تواند جلوی تصویب ادامه تعلیق تحریم‌ها را بگیرد و Snapback را فعال کند. بنابراین عملاً قدرت یک‌جانبه کشورها در ساختار شورای امنیت نهادینه شده است.
مکانیسمی برای زیاده‌خواهی غرب، نه ضمانت حقوقی متقابل
یکی از موارد اختلاف‌برانگیز در مذاکرات برجام، اصرار طرف‌های غربی بر گنجاندن سازوکاری برای بازگرداندن سریع تحریم‌ها بدون سازوکار اجماع یا داوری بی‌طرف بود. این خواسته، برخلاف رویه‌های حقوق بین‌المللی بود که عموماً حل اختلافات را نیازمند بررسی کارشناسی و رأی‌گیری در نهادهای بین‌المللی می‌دانند.
اما غرب، به‌ویژه آمریکا و فرانسه، با تصور «ریسک‌پذیری بالای ایران»، خواستار آن بودند که بتوانند در صورت بروز کوچک‌ترین اختلاف، تحریم‌ها را سریعاً برگردانند. در واقع، مکانیسم ماشه بازتاب بی‌اعتمادی ساختاری غرب و زیاده‌خواهی آنها در مذاکرات بود.
این موضوع در داخل ایران هم مورد انتقاد جدی قرار گرفت. بسیاری از حقوقدانان و نمایندگان مجلس هشدار دادند که این بند، یک امتیاز نابرابر و ناهم‌تراز است که در آینده می‌تواند برای اعمال فشار سیاسی یا امتیازگیری اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه تیم مذاکره‌کننده ایران تلاش کرد آن را به سازوکاری مشروط و چندمرحله‌ای تبدیل کند، اما اصل تهدید همچنان باقی ماند.
واکنش ایران در مذاکرات به گنجاندن Snapback
در زمان مذاکرات، ایران با درک مخاطرات این بند، بارها بر ماهیت سیاسی و خطرناک آن تأکید کرد. با این حال، برای جلوگیری از بن‌بست در مذاکرات، نهایتاً پذیرفت که سازوکاری برای حل اختلافات وجود داشته باشد. شرط ایران این بود که مکانیسم ماشه تنها در صورت طی کامل فرآیند بررسی اختلافات در کمیسیون مشترک، هیئت وزرا و حتی مراجع داوری، قابل فعال‌سازی باشد.
تیم ایرانی با افزودن مراحل متعدد داوری تلاش کرد «سرعت فعال‌سازی ماشه» را کُند کند و زمینه را برای حل سیاسی اختلافات فراهم کند. اما ساختار خودکار بازگشت تحریم‌ها در صورت عدم تصویب قطعنامه تمدید، دست کشورهای قدرتمند را برای فشار سیاسی باز گذاشت. ایران در آن مقطع این امتیاز را برای رسیدن به مزایای فوری برجام پذیرفت، اما خطر استفاده ابزاری از آن همچنان پابرجا باقی ماند.
تفاوت Snapback با تحریم‌های کلاسیک سازمان ملل چیست؟
تحریم‌های کلاسیک سازمان ملل مانند ممنوعیت فروش سلاح، محدودیت سفر برخی مقامات، ممنوعیت فعالیت‌های موشکی یا هسته‌ای، و محدودیت‌های مالی بود. این تحریم‌ها در بازه زمانی ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ایران تصویب شده بود و با برجام تعلیق شد. مکانیسم ماشه، در صورت فعال شدن، همه این تحریم‌ها را یکجا و به شکل خودکار بازمی‌گرداند.
تفاوت اصلی اینجاست که برخلاف روند عادی که برای تصویب هر تحریم نیاز به ۹ رأی موافق و عدم وتوی اعضای دائم است، در Snapback نیازی به رأی‌گیری نیست. یعنی کشور مدعی (مثلاً آمریکا) می‌تواند تحریم‌ها را بازگرداند مگر آنکه همه کشورها با او مخالفت کنند. این روند، مفهوم عدالت و توازن در تصمیم‌گیری بین‌المللی را زیر سؤال می‌برد.
مراحل حقوقی فعال‌سازی مکانیسم ماشه
فرآیند Snapback با ارائه شکایت رسمی از سوی یک عضو برجام به کمیسیون مشترک آغاز می‌شود. پس از ۱۵ روز گفت‌وگو، اگر اختلاف حل نشد، موضوع به وزرای خارجه ارجاع می‌شود. در صورت تداوم اختلاف، شاکی می‌تواند موضوع را به شورای امنیت گزارش دهد. در آن مرحله، یک فرآیند معکوس رخ می‌دهد: باید طی ۳۰ روز قطعنامه‌ای تصویب شود که مانع بازگشت تحریم‌ها شود.
در این مرحله، حتی وتوی یک کشور (مثلاً آمریکا) کافی است تا هیچ قطعنامه‌ای تصویب نشود و در نتیجه، تحریم‌ها خودکار برگردند. این ساختار باعث می‌شود Snapback ابزار یک‌طرفه قدرت‌های غربی برای فشار دیپلماتیک باشد، نه یک سازوکار متوازن برای رسیدگی منصفانه به اختلافات.
تجربه فعال‌سازی یک‌جانبه مکانیسم ماشه توسط ترامپ در سال ۱۳۹۹
دولت ترامپ در شهریور ۱۳۹۹ (سپتامبر ۲۰۲۰) با وجود خروج رسمی از برجام در سال ۱۳۹۷، به‌طور یک‌جانبه اعلام کرد مکانیسم ماشه را فعال کرده است. این اقدام در سطح بین‌المللی واکنش منفی گسترده‌ای را به همراه داشت؛ حتی متحدان اروپایی آمریکا (آلمان، فرانسه، بریتانیا) اعلام کردند که چون آمریکا دیگر عضو برجام نیست، نمی‌تواند ماشه را فعال کند.
این شکست دیپلماتیک نشان داد که Snapback صرفاً یک ابزار حقوقی نیست، بلکه نیازمند مشروعیت سیاسی نیز هست. اما در عین حال، اقدام آمریکا یک سلف‌پرکتیس (رویّه مقدم) خطرناک بود که می‌تواند در آینده نیز توسط دیگر بازیگران تندرو مورد استفاده قرار گیرد.
مواضع اعضای باقی‌مانده در برجام نسبت به مکانیسم ماشه
کشورهای باقی‌مانده در برجام، به‌ویژه چین و روسیه، به‌طور رسمی با استفاده ابزاری از مکانیسم ماشه مخالفت کرده‌اند. آنها تاکید دارند که این سازوکار فقط زمانی معنا دارد که اختلاف به صورت واقعی و از مسیرهای قانونی بررسی شده باشد. اروپا نیز هرچند در موضوعات دیگر با ایران اختلاف دارد، اما در مورد ماشه همواره با اقدام یک‌جانبه آمریکا مخالفت کرده است.
این تجربه نشان داد که اجماع جهانی برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران وجود ندارد، حتی اگر ابزار حقوقی آن فراهم باشد. بنابراین، Snapback بدون پشتیبانی سیاسی، صرفاً یک تهدید رسانه‌ای باقی می‌ماند و قدرت اجرایی آن بسیار محدود است.
آیا Snapback برجام را به‌طور کامل نابود می‌کند؟
در ظاهر، فعال‌سازی مکانیسم ماشه به معنی بازگشت رسمی تحریم‌های سازمان ملل است، اما به‌تنهایی به معنای مرگ برجام نیست. ایران می‌تواند در پاسخ، اقدامات جبرانی انجام دهد، سطح تعهداتش را کاهش دهد یا از برخی مفاد توافق عدول کند، بدون آنکه رسماً از برجام خارج شود.
در واقع Snapback بیش از آنکه توافق را نابود کند، فضای اعتماد را تخریب می‌کند و روند مذاکرات و بازسازی تعاملات را متوقف می‌سازد. به همین دلیل، بسیاری از ناظران بین‌المللی معتقدند که استفاده ابزاری از این مکانیسم، حتی برای غرب نیز هزینه‌زا است.
مکانیسم ماشه تهدیدی قدیمی با اثری محدود
مکانیسم ماشه، یک ابزار فشار سیاسی و حقوقی است که از ابتدا در دل برجام وجود داشت و اتفاق تازه‌ای نیست. تجربه آمریکا در سال ۱۳۹۹ نشان داد که استفاده از آن با مخالفت جهانی مواجه می‌شود و در عمل تأثیر چندانی بر اقتصاد ایران ندارد، به‌ویژه وقتی کشور تحت تحریم‌های ثانویه بسیار شدیدتر از سوی آمریکاست.
در شرایط کنونی، Snapback بیشتر جنبه روانی و سیاسی دارد تا اقتصادی یا اجرایی. اقتصاد ایران در مواجهه با سناریوهای سخت‌تر از این مکانیسم، تاب‌آوری نسبی نشان داده و مسیر تعامل با کشورهای غیرغربی نیز دست‌کم در سطح منطقه‌ای، از این سازوکار مستقل است. #
بخش دوم؛ چرا مکانیسم ماشه تأثیر واقعی بر اقتصاد ایران ندارد؟
اشاره: در هفته‌های اخیر و با تشدید تنش‌ها میان ایران و غرب، بحث فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» از سوی کشورهای اروپایی یا آمریکا بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است. این مکانیسم که بر اساس مفاد برجام طراحی شده، در صورت فعال‌سازی، می‌تواند منجر به بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شود. با این حال، پرسش اساسی آن است که آیا چنین تحریمی در عمل اثری متفاوت یا شدیدتر از وضعیت موجود بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟
پاسخ کوتاه آن است که نه. تجربه تحریم‌های سال‌های گذشته، به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷، نشان داده که فشارهای اقتصادی واقعی بر ایران، عمدتاً از تحریم‌های یک‌جانبه و ثانویه آمریکا نشأت گرفته‌اند، نه تحریم‌های سازمان ملل. در واقع، بسیاری از نهادها، بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی حتی پیش از تهدید مکانیسم ماشه نیز از تعامل با ایران خودداری می‌کردند، زیرا ریسک نقض تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا برای آنها بسیار بالا بود.
از این منظر، فعال‌سازی احتمالی مکانیسم ماشه بیش از آنکه اثری اقتصادی واقعی داشته باشد، بیشتر ابعاد روانی، حقوقی و سیاسی خواهد داشت.
احیای مکانیسم ماشه از سوی غرب، به‌ویژه پس از پایان محدودیت‌های تسلیحاتی برجام، بار دیگر به موضوع روز رسانه‌ها تبدیل شده است. بسیاری از تحلیلگران این اقدام را تهدیدی بزرگ برای اقتصاد ایران می‌دانند. با این حال، تجربه تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا در سال‌های گذشته و واقعیت‌های فعلی اقتصاد ایران نشان می‌دهد که بازگشت تحریم‌های چندجانبه سازمان ملل، برخلاف تصور عمومی، تغییر معناداری در وضعیت موجود ایجاد نمی‌کند. دلیل این ادعا، ساختار تحریم‌های فعلی، رفتار بازیگران بین‌المللی، و ظرفیت‌های نسبی اقتصاد ایران است.
شدت تحریم‌های آمریکا از شورای امنیت بیشتر است
تحریم‌های یک‌جانبه و ثانویه ایالات متحده در سال‌های اخیر نه‌تنها جامع‌تر، بلکه اجرایی‌تر از تحریم‌های شورای امنیت بوده‌اند. در تحریم‌های شورای امنیت، اجرا و پیگیری تخلفات به‌عهده کشورهای عضو است و ضمانت اجرایی ضعیف‌تری نسبت به نظام تحریم آمریکا دارد.
در مقابل، وزارت خزانه‌داری آمریکا و شبکه OFAC با سازوکاری پیچیده، تحریم‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای، کشتیرانی، و حتی فناورانه را به گونه‌ای اعمال کرده‌اند که تمام زنجیره تأمین، بیمه، حمل‌ونقل، تبادلات ارزی و حتی پرداخت‌های غیررسمی به‌شدت دچار اختلال شده است.
به بیان دیگر، حتی اگر تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برگردند، باز هم از نظر شدت و گستره، در سایه تحریم‌های موجود آمریکا قرار می‌گیرند و تأثیر افزوده‌ای در عمل نخواهند داشت.
شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی پیشاپیش با ایران همکاری نمی‌کنند
حتی در دوران برجام نیز، اکثر بانک‌های بزرگ دنیا از همکاری با ایران خودداری می‌کردند؛ چراکه نگران بازگشت تحریم‌های آمریکا و مشمول‌شدن در لیست OFAC بودند. تجربه جریمه‌های چندمیلیارددلاری بانک‌هایی مانند BNP Paribas در دهه گذشته هنوز در ذهن مدیران بانک‌های بین‌المللی باقی مانده است.
در عمل، همین بیم از تحریم‌های ثانویه باعث شده که روابط بانکی رسمی ایران با دنیا تقریباً قطع باشد، حتی بدون نیاز به تحریم‌های شورای امنیت. بنابراین، بازگشت تحریم‌های چندجانبه نمی‌تواند تغییری در رفتار بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ ایجاد کند، چراکه آنها از قبل هم از تعامل با ایران کناره‌گیری کرده‌اند.
نتیجه آنکه شبکه بانکی بین‌المللی هم‌اکنون نیز به روی ایران بسته است و «افزایش فشار» از سوی سازمان ملل معنای جدیدی در این زمینه ندارد.
تجارت غیررسمی ایران از دسترس مکانیسم ماشه خارج است
بخش قابل‌توجهی از تجارت خارجی ایران، به‌ویژه در حوزه صادرات نفت و فرآورده‌ها، با روش‌های غیررسمی، رمزگذاری‌شده یا واسطه‌ای انجام می‌شود. این مسیرها در خارج از سیستم بانکی رسمی عمل می‌کنند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که از ردیابی نهادهای تحریمی مصون باشند.
بازگشت مکانیسم ماشه و تحریم‌های سازمان ملل عملاً تأثیری بر این زیرساخت‌های غیررسمی ندارد؛ چراکه این ساختارها پیشاپیش بر اساس دورزدن تحریم‌ها طراحی شده‌اند و ماهیتاً با فضای تحریم سازگارند.
این واقعیت به ایران امکان می‌دهد که حتی در صورت بازگشت تحریم‌های چندجانبه، بتواند همچنان بخشی از صادرات نفت و تبادلات کالایی خود را ادامه دهد.
اقتصاد ایران به اقتصاد مقاومتی خو گرفته است
در سال‌های اخیر، برنامه‌های متعددی برای تاب‌آوری اقتصاد در برابر تحریم‌ها اجرا شده که از جمله آنها می‌توان به تنوع منابع ارزی، سیاست تهاتر، تقویت تولید داخلی، و کاهش وابستگی به واردات اشاره کرد.
هرچند این مسیرها چالش‌های خاص خود را داشته‌اند، اما در مجموع باعث شده‌اند تا آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌های کلاسیک کاهش یابد. به‌ویژه در حوزه تأمین کالاهای اساسی، زنجیره داخلی نسبت به دوره‌های قبل مستقل‌تر عمل می‌کند.
در نتیجه، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل نمی‌تواند اثر ضربه‌زننده شدیدی به این زیرساخت مقاومتی وارد کند، مگر اینکه تحریم‌ها در حوزه دارو و غذا با شدت غیرانسانی اجرا شود که خود با واکنش افکار عمومی جهانی روبه‌رو خواهد شد.
تحریم‌های شورای امنیت ضمانت اجرایی ندارند
در سطح حقوق بین‌الملل، تحریم‌های شورای امنیت تنها زمانی اثرگذارند که همه کشورها به‌صورت جدی آنها را اجرا کنند. اما در عمل، بسیاری از کشورها از جمله چین و روسیه نشان داده‌اند که به‌ویژه در شرایط فشار یک‌جانبه آمریکا، به تحریم‌های شورای امنیت هم پایبند نخواهند بود.
در دوره قبلی نیز، برخی کشورها با تفسیرهای خاص یا ایجاد استثناها، عملاً تحریم‌های سازمان ملل را دور زدند. همین واقعیت به ایران امکان داده بود که در آن دوره نیز بخشی از تبادلات اقتصادی را حفظ کند.
بنابراین، بازگشت تحریم‌های شورای امنیت لزوماً به معنای انسداد کامل اقتصادی نیست، مگر آنکه کشورها به‌صورت متحد و سختگیرانه آنها را اجرا کنند که با شرایط ژئوپلیتیک فعلی، بعید به‌نظر می‌رسد.
بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی اولویت اقتصادی ندارد
یکی از مؤلفه‌های مکانیسم ماشه، بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است. اما در عمل، ایران نیاز حیاتی اقتصادی به واردات یا صادرات رسمی سلاح ندارد. صنعت دفاعی کشور به‌ویژه در حوزه تجهیزات بومی‌سازی‌شده و پهپادها رشد چشمگیری داشته است.
از سوی دیگر، تجارت رسمی تسلیحاتی کشور بسیار محدود بوده و نمی‌توان انتظار داشت بازگشت این تحریم‌ها اختلالی در اقتصاد ایجاد کند. به‌ویژه آنکه ایران سال‌هاست با محدودیت‌های بین‌المللی در این حوزه مواجه بوده است.
بنابراین، احیای تحریم‌های تسلیحاتی اگرچه از منظر نمادین قابل‌توجه است، اما از نظر اقتصادی تأثیر ملموسی ندارد.
اثر روانی آن، کمتر از گذشته خواهد بود
در سال‌های نخست بازگشت تحریم‌ها، اثر روانی شدیدی بر بازار ارز، طلا، و سرمایه‌گذاری داشتیم. اما امروز، اقتصاد ایران تجربه مواجهه با بدترین سناریوهای تحریمی را از سر گذرانده و جامعه اقتصادی تا حدودی با این وضعیت خو گرفته است.
اکنون، حتی فعالان بازار نیز با سنجش دقیق‌تری به خبرها واکنش نشان می‌دهند و اثرات روانی کوتاه‌مدت‌تر و کنترل‌شده‌تر شده است. مثلاً در واکنش به احیای احتمالی مکانیسم ماشه، بازار ارز تنها نوسان محدودی نشان داده است.
این بدان معناست که ابزار «شوک روانی» غرب برای تغییر در اقتصاد ایران نیز کارآمدی سابق را ندارد.
تغییر قدرت‌های جهانی و تضعیف نظم لیبرال
یکی از دلایلی که تحریم‌های شورای امنیت در دهه ۱۳۸۰ (۲۰۰۰s) اثرگذار بود، نظم قدرتمند غرب‌محور در سطح بین‌الملل بود. اما در سال‌های اخیر، با اوج‌گیری چین، ظهور قدرت‌های منطقه‌ای، و تنش‌های داخلی آمریکا و اروپا، دیگر آن اجماع جهانی علیه ایران وجود ندارد.
اکنون، ائتلافی مانند بریکس با قدرتی روزافزون در حال گسترش تعاملات خود با ایران است. کانال‌هایی مانند تهاتر انرژی با کالا، استفاده از یوان یا روبل، و سرمایه‌گذاری مستقیم کشورهای آسیایی، از جمله مسیرهایی هستند که تحریم‌های غربی نمی‌توانند آنها را مختل کنند.
بنابراین، ساختار ژئوپلیتیکی جدید به ایران امکان داده که خود را از انحصار ساختار قدرت سنتی در اقتصاد جهانی بیرون بکشد و مصونیت بیشتری در برابر ابزارهایی مانند مکانیسم ماشه به دست آورد.
نقش تجربه مدیریتی در کاهش آسیب‌پذیری
مقامات اقتصادی، صنعتی و امنیتی ایران اکنون تجربه گسترده‌تری نسبت به گذشته در مواجهه با تحریم‌ها دارند. از طراحی کانال‌های پرداخت جدید گرفته تا راه‌اندازی تجارت کالایی و گمرک دیجیتال، همه نشان از تکامل عملکردی دستگاه‌های مسئول در برابر تحریم‌ها دارد.
این تجربه اندوخته سبب می‌شود تا حتی در صورت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، دستگاه‌های مسئول بتوانند با اقدامات پیش‌دستانه و اصلاح مسیر، از شدت اثرگذاری آن بکاهند.
نکته مهم‌تر آنکه برخلاف گذشته، امروز دیگر تحریم‌ها یک «شوک ناشناخته» نیستند، بلکه یک پدیده آشنا با سناریوهای مقابله مشخص‌اند.
تهدید مکانیسم ماشه بیشتر ابزار سیاسی و روانی است تا اقتصادی
نهایتاً باید پذیرفت که تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه بیش از آنکه ابزار واقعی فشار اقتصادی باشد، یک ابزار جنگ روانی و دیپلماتیک است. هدف اصلی این ابزار، ناامیدسازی جامعه، فشار داخلی به حاکمیت، و ایجاد ابهام در آینده اقتصادی است.
این در حالی است که ساختار تحریمی واقعی، هم‌اکنون هم در شدیدترین وضعیت ممکن از سوی آمریکا اعمال شده و ابزار بیشتری برای فشار باقی نمانده است.
بنابراین، احیای مکانیسم ماشه بیشتر باید به‌عنوان یک اقدام نمایشی و نمادین تحلیل شود، نه یک تغییر استراتژیک در وضعیت اقتصادی ایران.
بر خلاف هیاهوی رسانه‌ای و تهدیدهای سیاسی، بازگشت مکانیسم ماشه عملاً تغییری در شرایط اقتصادی ایران ایجاد نمی‌کند. تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا شدیدتر، باثبات‌تر و گسترده‌تر از هرگونه تحریم شورای امنیت هستند. شرکت‌های بزرگ از پیش با ایران همکاری نمی‌کرده‌اند، تجارت غیررسمی مسیر خود را حفظ کرده، اقتصاد مقاومتی تقویت شده، و تجربه‌های مدیریتی نیز در مقابله با تحریم‌ها به کار گرفته شده‌اند. در مجموع، باید گفت مکانیسم ماشه امروز بیشتر یک نمایش دیپلماتیک است تا یک تهدید اقتصادی واقعی. #
بخش سوم؛ تحریم‌های بازگشتی سازمان ملل چه هستند و چقدر کارایی دارند؟
اشاره: با مطرح‌شدن دوباره احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی برخی قدرت‌های غربی، بحث بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران در صدر تحلیل‌های رسانه‌ای و سیاسی قرار گرفته است. این تحریم‌ها، که پیش‌تر طی قطعنامه‌های متعدد شورای امنیت در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ تصویب شده بودند، در چارچوب برجام لغو یا معلق شدند و حالا در صورت اجرای مکانیسم ماشه ممکن است دوباره برقرار شوند. اما پرسش کلیدی این است که آیا بازگشت این تحریم‌ها واقعاً می‌تواند تغییری جدی در وضعیت اقتصادی فعلی ایران ایجاد کند؟ در حالی که اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ تاکنون تحت شدیدترین تحریم‌های یک‌جانبه و ثانویه آمریکا قرار داشته و تقریباً تمامی بخش‌های کلیدی آن از تجارت رسمی جهانی حذف شده‌اند، به‌نظر می‌رسد تحریم‌های شورای امنیت عملاً چیزی به وضعیت موجود اضافه نمی‌کنند. این موضوع، نیازمند تحلیلی دقیق از ماهیت، دامنه، سازوکار اجرایی و کارآمدی واقعی تحریم‌های بازگشتی سازمان ملل است.
ماهیت تحریم‌های سازمان ملل: دامنه محدود، اهداف خاص
تحریم‌هایی که در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه بازمی‌گردند، عمدتاً همان‌هایی هستند که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی ذیل چند قطعنامه شورای امنیت (مانند ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ و ۱۹۲۹) علیه ایران اعمال شده بودند. این تحریم‌ها تمرکز خاصی بر محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای، منع فروش یا واردات سلاح، و مسدودسازی دارایی برخی اشخاص و نهادها داشتند.
در مقایسه با تحریم‌های آمریکا، این تحریم‌ها بسیار فنی‌تر، محدودتر و حوزه‌محورترند. مثلاً هدف اصلی آنها جلوگیری از «اشاعه» فناوری حساس یا کنترل فروش تجهیزات نظامی و هسته‌ای به ایران بود، نه قطع کامل اقتصاد ایران از تجارت جهانی. از همین رو، عموم فعالان اقتصادی در ایران، حتی نام برخی از این بندها را نیز به یاد ندارند.
بنابراین، از منظر «دامنه اجرا»، این تحریم‌ها از ابتدا هم فقط بخش‌هایی خاص از فعالیت‌های اقتصادی ایران را هدف گرفته بودند و برخلاف تحریم‌های آمریکا، نظام بانکی، نفت، حمل‌ونقل و بیمه ایران را به شکل فراگیر نشانه نرفته‌اند.
تفاوت در اجرا: تحریم‌های شورای امنیت بدون ابزار تحمیلی مستقیم
در نظام سازمان ملل، اجرای تحریم‌های شورای امنیت عمدتاً به دولت‌های عضو واگذار می‌شود. شورای امنیت ابزار اجرایی یا ساختار نظارتی خاصی برای پیگیری دقیق اعمال تحریم‌ها ندارد. این امر در عمل، تحریم‌های سازمان ملل را به سیاستی غیرالزام‌آور در عمل برای برخی کشورها تبدیل می‌کند.
برخلاف آمریکا که از وزارت خزانه‌داری و شبکه قدرتمند OFAC برای رصد تراکنش‌ها، جریمه بانک‌ها، و تهدید شرکت‌های چندملیتی استفاده می‌کند، سازمان ملل نه چنین ابزار نظارتی‌ای دارد و نه انگیزه‌ای برای تحمیل آنها. بسیاری از کشورها حتی در دوره قبلی تحریم‌های شورای امنیت نیز از اجرای دقیق آن طفره رفتند.
نتیجه آنکه بازگشت این تحریم‌ها، حتی اگر روی کاغذ اتفاق بیفتد، در اجرا به یک اجماع جهانی نیاز دارد که در شرایط کنونی – با وجود شکاف میان شرق و غرب – اساساً دست‌نیافتنی است.
تحریم تسلیحاتی: نمادین ولی بی‌اثر
یکی از اصلی‌ترین بندهای تحریم‌های شورای امنیت، ممنوعیت خرید و فروش تسلیحات متعارف توسط ایران بود. این بند پیش‌تر در قالب برجام لغو شد و در سال ۱۳۹۹ نیز تاریخ انقضای آن فرا رسید. فعال‌سازی مجدد مکانیسم ماشه می‌تواند این تحریم را احیا کند.
با این حال، تأثیر این تحریم بیشتر نمادین است تا واقعی. ایران در طول سال‌های تحریم، به خودکفایی گسترده در زمینه تولید تجهیزات نظامی، پهپاد، موشک و جنگ‌افزارهای متعارف دست یافته است و واردات رسمی سلاح، جز در مقیاسی محدود، هیچ‌گاه محور برنامه‌های دفاعی کشور نبوده است.
از سوی دیگر، کشورهای هم‌پیمان ایران مانند روسیه و چین هم به این تحریم بی‌اعتنا هستند و به همکاری دفاعی خود با ایران ادامه می‌دهند. لذا، تحریم تسلیحاتی اگرچه در ظاهر تهدیدکننده است، ولی عملاً اثر عملی و امنیتی ندارد.
محدودیت در مبادلات هسته‌ای: اثری برای اقتصاد ندارد
یکی دیگر از ابعاد تحریم‌های شورای امنیت، منع مبادله کالاها و خدمات مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود. این محدودیت شامل واردات یا صادرات فناوری، تجهیزات یا مواد حساس می‌شود که در فعالیت‌های هسته‌ای کاربرد دارند.
اما باید توجه داشت که ایران اکنون دارای توانمندی داخلی بالا در حوزه هسته‌ای است و نیازی به واردات گسترده اقلام حساس ندارد. حتی در صورت نیاز، مسیرهایی مانند همکاری علمی با کشورهای همسو یا خریدهای غیررسمی همچنان باز خواهد بود.
افزون بر آن، این تحریم‌ها صرفاً در محدوده فعالیت‌های خاصی اعمال می‌شوند و هیچ تأثیر ملموسی بر بازار ارز، تورم، تجارت عمومی یا رفاه مردم ندارند. از این جهت، اهمیت اقتصادی آنها بسیار پایین است.
محدودیت‌های بانکی سازمان ملل؛ کوچک و کم‌اثر
تحریم‌های مالی شورای امنیت عمدتاً بر چند بانک مشخص و اشخاص حقیقی متمرکز بودند که ادعا می‌شد با برنامه هسته‌ای ایران مرتبط هستند. در این تحریم‌ها از تحریم کامل بانک مرکزی، سامانه‌های پرداخت بین‌المللی، یا قطع کامل دسترسی به سوئیفت خبری نبود.
در مقابل، تحریم‌های ثانویه آمریکا همه بانک‌های ایرانی، حتی بانک‌های تخصصی در حوزه کشاورزی، صنعت، توسعه صادرات و... را تحت فشار قرار دادند و عملاً تبادلات بین‌المللی ایران را به صفر رساندند. هیچ بند تحریم سازمان ملل نمی‌تواند چنین اثری بگذارد.
به همین دلیل است که حتی در صورت بازگشت تحریم‌های مالی سازمان ملل، هیچ تغییری در محدودیت‌های بانکی موجود ایجاد نمی‌شود، چون شبکه مالی جهانی از پیش، ایران را به دلیل تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا مسدود کرده است.
هیچ تحریم جدیدی در کار نیست؛ فقط بازگشت محدودیت‌های قبلی
مکانیسم ماشه صرفاً تحریم‌هایی را بازمی‌گرداند که پیش‌تر در شورای امنیت وجود داشته‌اند؛ امکان وضع تحریم‌های جدید از این مسیر وجود ندارد. این بدان معناست که هیچ ابزار یا فشار تازه‌ای به بسته تحریمی علیه ایران افزوده نمی‌شود.
تحریم‌های گذشته، همان‌هایی بودند که ایران از آنها عبور کرده و زیرساخت اقتصادی و سیاست خارجی خود را مطابق با آنها تطبیق داده است. به بیان دیگر، ایران سال‌ها با این تحریم‌ها زندگی کرده و راه مقابله با آنها را آموخته است.
بنابراین، بازگشت آنها اگرچه در عرصه تبلیغاتی برای غرب موفقیت تلقی می‌شود، اما از منظر عملی، چیزی فراتر از بازگشت به گذشته‌ای آشنا نیست.
عدم همکاری چین، روسیه و دیگر بازیگران غیرغربی
یکی از تغییرات بزرگ ژئوپلیتیک پس از دهه ۲۰۱۰، کاهش قدرت اجماع غرب و افزایش نقش چین، روسیه، هند، و برخی کشورهای همسایه در اقتصاد جهانی است. در دوره پیشین، این کشورها نیز با احتیاط با تحریم‌های سازمان ملل همراهی می‌کردند، اما امروز فضا کاملاً تغییر کرده است.
مثلاً چین حتی در اوج تحریم‌های آمریکا، خریدار نفت ایران باقی ماند و سیستم پرداخت غیردلاری خود را گسترش داد. روسیه نیز اکنون خود تحت تحریم‌های غرب است و به دنبال همگرایی با کشورهایی مانند ایران است.
در چنین شرایطی، تحریم‌هایی که اجرای آنها نیازمند همکاری جهانی باشد، اساساً اجرایی نمی‌شوند. بنابراین، کارایی تحریم‌های بازگشتی بدون اجماع اجرایی، عملاً صفر است.
تحریم‌ها علیه افراد و نهادها: تبلیغاتی، نه اقتصادی
بخشی از تحریم‌های سازمان ملل در گذشته شامل ممنوعیت مسافرت یا مسدودسازی دارایی‌های برخی شخصیت‌ها یا نهادهای مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود. این اقدامات ممکن است در رسانه‌ها انعکاس زیادی داشته باشند، اما از نظر اقتصادی اهمیتی ندارند.
نه دارایی‌های چند میلیارد دلاری در خارج مسدود می‌شوند، نه ساختار تصمیم‌گیری در داخل کشور دچار اختلال می‌شود. این تحریم‌ها بیش از آنکه یک محدودیت واقعی باشند، یک ابزار نمادین برای «نمایش سختگیری» هستند.
در نتیجه، فعال‌سازی مجدد چنین تحریم‌هایی تغییری در ساختار اقتصادی کشور ایجاد نمی‌کند و بیشتر به عنوان ابزار جنگ روانی کارکرد دارند.
فضای جهانی متفاوت از دهه ۱۳۸۰ و 1390 است
در دوره قبلی تحریم‌های سازمان ملل، فضای بین‌الملل بر خلاف امروز، مبتنی بر نظم لیبرال و اجماع گسترده علیه برنامه هسته‌ای ایران بود. اما اکنون، چندقطبی‌شدن نظام جهانی، جنگ اوکراین، و فشار بر چین و روسیه، باعث شده بسیاری از کشورها دیگر تابع غرب نباشند.
در چنین فضایی، شورای امنیت نیز به نهادی ناکارآمدتر و تقسیم‌شده‌تر تبدیل شده است. دیگر نه اجماعی برای تحریم وجود دارد و نه ابزار جهانی نیرومندی برای اعمال آن. حتی اروپا نیز به دلیل فشارهای اقتصادی داخلی، تمایلی برای تحریم بیشتر ایران ندارد.
بنابراین، حتی در صورت احیای رسمی تحریم‌های سازمان ملل، ساختار سیاسی بین‌المللی اجازه اجرای آنها را نخواهد داد.
تحریم‌های بازگشتی شورای امنیت: ابزار نمادین برای مذاکره، نه فشار واقعی
نهایتاً باید تأکید کرد که هدف غرب از بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، بیش از آنکه وارد آوردن فشار واقعی اقتصادی باشد، ایجاد اهرم روانی برای چانه‌زنی سیاسی و دیپلماتیک است. این ابزار قرار است قدرت مذاکراتی ایران را کاهش دهد، نه اینکه ساختار اقتصادی کشور را فلج کند.
همان‌طور که در تجربه ۱۳۹۹ نیز دیدیم، مکانیسم ماشه بیشتر ابزاری برای اعلام نارضایتی است تا اعمال تغییر واقعی. اگر قرار بود تحریم‌های سازمان ملل اثرگذار باشند، در دوره قبلی چنین می‌کردند. اما تجربه، خلاف آن را نشان داد.
در نتیجه، تحلیلگران و تصمیم‌گیران باید نسبت به ماهیت نمادین این تحریم‌ها آگاه باشند و از بزرگ‌نمایی تهدیدی که عملاً اثرگذاری ندارد، پرهیز کنند.
جمع‌بندی: بررسی دقیق نشان می‌دهد که تحریم‌های سازمان ملل متحد، در مقایسه با تحریم‌های یک‌جانبه و ثانویه آمریکا، هم از نظر دامنه محدودترند، هم از نظر اجرا ضعیف‌تر، و هم از نظر کارکرد اقتصادی، کم‌اثرتر. تحریم‌هایی که از طریق مکانیسم ماشه بازمی‌گردند، عمدتاً ناظر به موضوعات هسته‌ای، تسلیحاتی، و محدودیت بر چند نهاد خاص هستند و حتی در دوره قبلی نیز به‌شکل کامل و یکپارچه اجرا نشدند.
در شرایطی که اقتصاد ایران طی سال‌های گذشته خود را با شرایط تحریمی شدید آمریکا تطبیق داده و مسیرهایی برای تجارت غیررسمی، تهاتر کالا، همکاری با شرکای شرقی و بومی‌سازی زیرساخت‌ها ایجاد کرده است، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل نمی‌تواند شوک جدیدی وارد کند. از سوی دیگر، نظم بین‌المللی امروز به‌گونه‌ای است که اجماع سابق علیه ایران وجود ندارد و اجرای تحریم‌ها از سوی کشورهایی مانند چین، روسیه، هند و دیگر بازیگران مستقل به‌شدت محل تردید است.
در نتیجه، تهدید بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، بیش از آنکه واقعیتی اقتصادی باشد، یک ابزار تبلیغاتی، روانی و مذاکره‌ای برای فشار سیاسی است. بزرگ‌نمایی این تهدید در فضای رسانه‌ای، ممکن است خواسته یا ناخواسته در زمین جنگ روانی دشمن بازی کند؛ درحالی‌که واقعیت میدانی، چیز دیگری می‌گوید. #
بخش چهارم؛ چرا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت تأثیر اقتصادی بزرگی ندارد؟
اشاره: در فضای رسانه‌ای، تهدید به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران معمولاً به‌عنوان یک تحول بزرگ و نقطه عطف اقتصادی تصویر می‌شود. اما واقعیت میدانی اقتصاد ایران چیز دیگری می‌گوید. طی سال‌های اخیر و به‌ویژه از زمان اعمال سیاست «فشار حداکثری» آمریکا در سال ۱۳۹۷، شبکه‌های مالی، بانکی و تجاری کشور با محدودیت‌هایی بسیار فراتر از تحریم‌های سازمان ملل روبه‌رو بوده‌اند. بسیاری از بانک‌ها، نهادهای مالی و شرکت‌های بین‌المللی، حتی بدون وجود محدودیت‌های شورای امنیت، از هرگونه همکاری با ایران اجتناب کرده‌اند؛ دلیل اصلی نیز ترس از تحریم‌های ثانویه و جریمه‌های سنگین خزانه‌داری آمریکا بوده است. از سوی دیگر، ساختار صادرات و واردات ایران در سال‌های اخیر به سمت بازارهای جایگزین و روش‌های غیرسنتی متمایل شده است؛ از صادرات نفت به چین و ونزوئلا تا تجارت منطقه‌ای با همسایگان، استفاده از ارزهای غیردلاری، تهاتر کالا، و ایجاد مسیرهای بانکی غیرمتعارف. این تغییرات، اقتصاد کشور را تا حد زیادی از اثرگذاری مستقیم تحریم‌های سازمان ملل خارج کرده است.
غلبه تحریم‌های ثانویه آمریکا بر سازوکار تحریم‌های سازمان ملل
تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل ماهیت «چندجانبه» دارند و اجرای آنها نیازمند همکاری همه اعضاست. در مقابل، تحریم‌های ثانویه آمریکا حتی علیه کشورهایی که عضو سازمان ملل نیستند یا موافق تحریم ایران نیستند، به‌صورت یک‌جانبه اعمال می‌شود. این تحریم‌ها، به‌ویژه در حوزه بانکداری و تجارت، بسیار سخت‌گیرانه‌ترند.
در واقع، بانک‌ها و شرکت‌ها در سراسر جهان ترجیح می‌دهند حتی در صورت نبود قطعنامه سازمان ملل، از هرگونه معامله با ایران خودداری کنند تا در فهرست جریمه‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار نگیرند. این ترس، مستقل از تحریم‌های سازمان ملل عمل می‌کند و تأثیر بسیار بیشتری دارد.
به همین دلیل، حتی اگر تحریم‌های شورای امنیت بازگردند، در عمل، وضعیت روابط بانکی و تجاری ایران نسبت به امروز تفاوت معناداری پیدا نخواهد کرد.
ساختار فعلی صادرات نفت ایران
در حال حاضر، صادرات نفت ایران عمدتاً به کشورهایی صورت می‌گیرد که یا خود تحت تحریم هستند (مانند ونزوئلا) یا از شبکه‌های خاص برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌کنند (مانند چین). این کشورها سال‌هاست که با وجود فشار آمریکا، نفت ایران را خریداری می‌کنند.
بازارهای رسمی اروپا و ژاپن پیش از این نیز به دلیل تحریم‌های آمریکا از خرید نفت ایران کنار کشیده‌اند، بنابراین بازگشت تحریم‌های شورای امنیت تغییری در مشتریان واقعی نفت ایران ایجاد نمی‌کند.
تجربه چند سال اخیر نشان داده که این کشورها به روابط نفتی با ایران ادامه می‌دهند، حتی اگر فشارهای نمادین شورای امنیت دوباره فعال شود.
تجارت منطقه‌ای و بازارهای همسایه
ایران با کشورهای همسایه خود مانند عراق، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه روابط تجاری گسترده‌ای دارد که بخش زیادی از آن بر پایه کالاهای اساسی، انرژی، خدمات فنی و مهندسی و حتی تهاتر انجام می‌شود.
این روابط معمولاً خارج از نظام مالی رسمی بین‌المللی انجام می‌شود و تحریم‌های شورای امنیت، حتی در گذشته نیز تأثیر جدی بر آن نداشتند.
کشورهای همسایه به دلیل وابستگی متقابل اقتصادی و جغرافیایی، به‌راحتی روابط تجاری خود با ایران را قطع نمی‌کنند، حتی اگر تحت فشارهای دیپلماتیک غرب قرار گیرند.
سهم اندک بانک‌های تحت تحریم سازمان ملل در نظام مالی ایران
بخش عمده بانک‌های مهم ایران سال‌هاست که در فهرست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارند، مستقل از اینکه در قطعنامه‌های شورای امنیت ذکر شوند یا نه.
از این رو، افزودن نام آنها به فهرست تحریم‌های سازمان ملل، تغییری در روابط خارجی‌شان ایجاد نمی‌کند، چراکه بانک‌های بین‌المللی همین حالا نیز به دلیل ریسک بالا با آنها همکاری نمی‌کنند.
حتی بانک‌های کوچک‌تر و منطقه‌ای که با ایران کار می‌کنند، معمولاً تحت فشار آمریکا نیستند یا از کانال‌های موازی استفاده می‌کنند که در حوزه تحریم‌های سازمان ملل قرار نمی‌گیرد.
تجربه گذشته تحریم‌های شورای امنیت (۲۰۰۶–۲۰۱۵)
در دوره پیش از برجام، تحریم‌های سازمان ملل اگرچه فشار روانی و دیپلماتیک بر ایران وارد کردند، اما از نظر اقتصادی تنها در کنار تحریم‌های آمریکا و اروپا معنا پیدا می‌کردند.
تحریم تسلیحاتی، محدودیت مبادلات هسته‌ای و محدودیت بر برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی، اثر مستقیم محدودی بر شاخص‌های کلان اقتصادی داشتند.
امروز که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا به مراتب سخت‌تر هستند، بازگشت همان تحریم‌های ملل متحد نمی‌تواند فشار تازه‌ای ایجاد کند.
روش‌های جایگزین نقل‌وانتقال پول
ایران در سال‌های اخیر سیستم‌های متنوعی برای جابه‌جایی پول توسعه داده است: استفاده از ارزهای ملی طرف‌های تجاری (روپیه، یوان، روبل)، تهاتر کالا به کالا، استفاده از صرافی‌ها و شبکه‌های غیررسمی، و همکاری بانکی با کشورهایی که تحت نفوذ کامل غرب نیستند.
این روش‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی در صورت سخت‌تر شدن تحریم‌ها، از جمله تحریم‌های سازمان ملل، همچنان کارایی خود را حفظ کنند.
تجربه تحریم‌های ۱۳۹۹ نشان داد که حتی تحت فشار حداکثری آمریکا، این مسیرها توانستند بخش قابل توجهی از تجارت خارجی ایران را حفظ کنند.
بی‌میلی قدرت‌های غیرغربی به اجرای تحریم‌های شورای امنیت
حتی اگر تحریم‌های شورای امنیت بازگردند، اجرای آنها به همکاری کشورهایی مانند چین، روسیه، هند و برخی کشورهای دیگر نیاز دارد. این کشورها یا به‌طور رسمی با تحریم‌های یک‌جانبه مخالف‌اند، یا در عمل راه‌هایی برای همکاری با ایران پیدا می‌کنند.
در سال‌های گذشته، این قدرت‌ها نه‌تنها به خرید نفت و گاز از ایران ادامه داده‌اند، بلکه در برخی پروژه‌های سرمایه‌گذاری و زیرساختی نیز حضور داشته‌اند.
به همین دلیل، تحریم‌های شورای امنیت بدون همراهی واقعی این کشورها، کارایی محدودی خواهند داشت.
سازگاری ساختاری اقتصاد ایران با شرایط تحریم
در طول بیش از یک دهه اخیر، اقتصاد ایران ناگزیر شده خود را با شرایط تحریمی وفق دهد: بومی‌سازی صنایع کلیدی، تقویت تولید داخلی، تنوع‌بخشی به صادرات، و کاهش وابستگی به سیستم بانکی غربی از جمله این تغییرات بوده است.
این روند باعث شده شوک‌های تحریمی جدید، اثر روانی کوتاه‌مدت داشته باشند اما ساختار اقتصاد را از مسیر فعلی منحرف نکنند.
بنابراین، حتی اگر مکانیسم ماشه فعال شود و تحریم‌های سازمان ملل بازگردند، اقتصاد ایران در سطح عملیاتی ضربه‌ای مشابه با سال‌های قبل دریافت نخواهد کرد.
اثرگذاری محدود در بازار ارز و سرمایه
بازار ارز ایران، به دلیل تجربه مکرر اخبار و تهدیدهای مشابه، معمولاً واکنش هیجانی کوتاهی به اخبار بازگشت تحریم‌ها نشان می‌دهد و سپس به روند قبلی بازمی‌گردد.
فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران داخلی می‌دانند که محدودیت‌های واقعی در مبادلات ارزی و بانکی از تحریم‌های آمریکا ناشی می‌شود و بازگشت تحریم‌های ملل متحد تغییری در این قاعده ایجاد نمی‌کند.
به همین دلیل، تأثیر اقتصادی این تحریم‌ها در عمل بسیار محدود و عمدتاً در سطح روانی است.
کارکرد سیاسی و تبلیغاتی بیشتر از اقتصادی
بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، بیش از هر چیز، یک ابزار فشار سیاسی و روانی در مذاکرات و فضای بین‌المللی است.
کشورهای غربی می‌توانند از آن به‌عنوان یک پیروزی نمادین یاد کنند، اما در عمل، اثرگذاری آن بر شاخص‌های کلان اقتصادی ایران ناچیز است.
بنابراین، باید این تهدید را بیشتر در چارچوب جنگ روانی تحلیل کرد تا یک تحول واقعی در سیاست تحریمی علیه ایران.
جمع‌بندی: با توجه به ساختار فعلی اقتصاد ایران، شبکه‌های جایگزین تجاری و بانکی، تجربه سال‌های گذشته، و ضعف نسبی تحریم‌های شورای امنیت نسبت به تحریم‌های ثانویه آمریکا، می‌توان گفت بازگشت احتمالی این تحریم‌ها تأثیر اقتصادی بزرگی نخواهد داشت. بیشتر پیامدهای آن در حوزه روانی، رسانه‌ای و دیپلماتیک قابل مشاهده است و از نظر عملی، تغییری جدی در مسیر تجارت خارجی و اقتصاد داخلی ایران ایجاد نمی‌کند. بر همین اساس، سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی باید با واقع‌بینی، از بزرگ‌نمایی این تهدید پرهیز کرده و بر تقویت مسیرهای مقاومتی و روابط اقتصادی غیرغربی تمرکز کنند. #
بخش پنجم؛ اسنپ بک، ابزار فشار سیاسی نه ابزار واقعی اقتصادی
اشاره: مکانیسم ماشه یکی از بحث‌برانگیزترین بندهای توافق هسته‌ای (برجام) بود که از همان ابتدا با هدف حفظ ابزار فشار غرب در متن گنجانده شد. این سازوکار از نظر تئوریک امکان بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت را فراهم می‌کند، اما تجربه و واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که کارکرد اصلی آن نه در حوزه اقتصاد، بلکه در عرصه سیاست و جنگ روانی است. غرب طی سال‌های اخیر بارها تهدید به فعال‌سازی این مکانیسم کرده است، اما نتیجه نهایی نشان داده که این ابزار بیش از آنکه در حوزه تحریم‌های عملیاتی کارایی داشته باشد، برای فشار روانی بر ایران، تحریک افکار عمومی و چانه‌زنی در مذاکرات مورد استفاده قرار گرفته است. از سوی دیگر، اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت سخت‌ترین تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا قرار داشته و مسیرهای جایگزین خود را برای بقا پیدا کرده است. در چنین شرایطی، مکانیسم ماشه نمی‌تواند تغییری بنیادین ایجاد کند و صرفاً به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی و سیاسی به کار گرفته می‌شود.
ماهیت نمادین مکانیسم ماشه
مکانیسم ماشه از نظر حقوقی به معنای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت است، اما تحریم‌هایی که قرار است بازگردند، مربوط به بیش از یک دهه پیش هستند. این تحریم‌ها عمدتاً شامل محدودیت‌های تسلیحاتی و برخی محدودیت‌های مالی بودند که امروز در برابر تحریم‌های گسترده و پیچیده وزارت خزانه‌داری آمریکا، بسیار کم‌اثر محسوب می‌شوند.
واقعیت این است که تحریم‌های آمریکا به‌قدری فراگیر و چندلایه‌اند که عملاً هیچ بازیگر مهم اقتصادی جهانی جرأت تعامل گسترده با ایران را ندارد. بنابراین حتی اگر شورای امنیت مجدداً قطعنامه‌های قدیمی خود را بازگرداند، تغییری در رفتار بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی ایجاد نخواهد شد.
به همین دلیل مکانیسم ماشه بیشتر یک عنوان پرزرق‌وبرق برای بازی رسانه‌ای است تا یک ابزار واقعی در تغییر اقتصاد ایران. اثرگذاری آن محدود به فضای روانی و تبلیغاتی است و در سطح عملی، چیزی به فشارهای موجود اضافه نمی‌کند.
تجربه سال ۱۳۹۹ و ناکامی آمریکا
در شهریور ۱۳۹۹، دولت ترامپ تلاش کرد به‌طور یک‌جانبه مکانیسم ماشه را فعال کند، در حالی که آمریکا رسماً از برجام خارج شده بود. این اقدام از نظر حقوقی با مخالفت جدی دیگر اعضای شورای امنیت مواجه شد، حتی متحدان نزدیک آمریکا مثل انگلیس و فرانسه نیز این اقدام را غیرقانونی دانستند.
این تجربه نشان داد که مکانیسم ماشه به‌تنهایی یک ابزار بی‌اثر است، مگر آنکه اجماع جهانی پشت آن وجود داشته باشد. بدون چنین اجماعی، این سازوکار بیشتر به یک نمایش سیاسی تبدیل می‌شود که هدفش افزایش فشار روانی بر ایران است.
از نظر اقتصادی نیز در همان زمان هیچ تحول خاصی رخ نداد. ایران پیش از آن هم تحت شدیدترین تحریم‌های آمریکا بود و بازار جهانی عملاً تغییری احساس نکرد. بنابراین ناکامی سال ۱۳۹۹ ثابت کرد که مکانیسم ماشه بیشتر ابزار تهدید و جنگ روانی است تا یک سازوکار عملیاتی.
ابزاری برای چانه‌زنی سیاسی
کشورهای غربی از مکانیسم ماشه برای تقویت دست خود در میز مذاکره استفاده می‌کنند. این تهدید بیشتر با هدف وادار کردن ایران به پذیرش امتیازات جدید مطرح می‌شود تا ایجاد تغییر واقعی در میدان اقتصادی.
در واقع، مکانیسم ماشه بخشی از استراتژی فشار حداکثری روانی و سیاسی است. غرب با بزرگ‌نمایی این ابزار تلاش می‌کند طرف مقابل را متقاعد کند که اگر امتیاز ندهد، شرایط به‌مراتب سخت‌تر خواهد شد.
اما تجربه‌های گذشته نشان داده که این فشارها تأثیر محدود دارد و ایران توانسته با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و روابط جایگزین، هزینه‌های چنین تهدیداتی را کاهش دهد. در نتیجه، مکانیسم ماشه عملاً به ابزاری برای مذاکرات بدل شده است، نه یک تهدید واقعی اقتصادی.
اثرگذاری کوتاه‌مدت روانی در بازار داخلی
بازار ارز، بورس و حتی برخی صنایع داخلی ایران در برابر اخبار سیاسی و تحریمی حساس هستند. تهدید به مکانیسم ماشه می‌تواند در کوتاه‌مدت شوک روانی ایجاد کند و انتظارات تورمی را تحریک نماید.
اما این اثرگذاری معمولاً مقطعی است. تجربه نشان داده که پس از چند روز یا چند هفته، بازارها متوجه می‌شوند که در واقعیت تغییری رخ نداده و شرایط اقتصادی همان است که قبلاً بوده است. در نتیجه، شوک اولیه تخلیه شده و بازار دوباره به تعادل نسبی بازمی‌گردد.
این موضوع نشان می‌دهد که مکانیسم ماشه صرفاً در حوزه روانی می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت ایجاد کند، اما از منظر واقعی و ساختاری توان اثرگذاری ندارد.
نبود اجماع جهانی برای اجرای واقعی
اجرای تحریم‌های شورای امنیت نیازمند همکاری همه اعضای کلیدی این شورا است. در شرایط کنونی، روسیه و چین آشکارا مخالف بازگشت تحریم‌ها هستند و همکاری‌های اقتصادی خود با ایران را ادامه می‌دهند.
بدون اجماع جهانی، مکانیسم ماشه عملاً روی کاغذ باقی می‌ماند و ضمانت اجرایی ندارد. این امر باعث می‌شود که حتی در صورت اعلام بازگشت تحریم‌ها، کشورهای بزرگ شرقی همچنان مسیر تجارت با ایران را باز بگذارند.
به همین دلیل است که مکانیسم ماشه بیشتر یک نمایش سیاسی برای غرب است و نمی‌تواند در عرصه عملی، همان اثری را داشته باشد که طراحان آن ادعا می‌کنند.
سازگاری ساختاری اقتصاد ایران با تحریم‌ها
از سال ۱۳۹۷ و آغاز تحریم‌های حداکثری آمریکا، ایران مسیرهای جایگزین متعددی برای تجارت خود پیدا کرده است: صادرات منطقه‌ای، تهاتر کالا، استفاده از ارزهای محلی، و همکاری با کشورهای غیرغربی.
این سازوکارها باعث شده که ایران حتی تحت شدیدترین فشارها بتواند بخش بزرگی از نیازهای اقتصادی خود را تأمین کند. به همین دلیل، بازگشت تحریم‌های شورای امنیت تفاوتی اساسی در مسیرهای تجاری موجود ایجاد نخواهد کرد.
اقتصاد ایران عملاً خود را با «بدترین سناریو» وفق داده است و مکانیسم ماشه نمی‌تواند چیزی فراتر از آن سناریو به اقتصاد کشور تحمیل کند.
جنگ رسانه‌ای پیرامون مکانیسم ماشه
یکی از مهم‌ترین ابعاد مکانیسم ماشه جنگ رسانه‌ای است. رسانه‌های غربی با برجسته‌سازی این مفهوم تلاش می‌کنند فضایی از تهدید و نگرانی ایجاد کنند.
این فضاسازی بخشی از همان استراتژی فشار روانی است که هدفش تضعیف اعتماد فعالان اقتصادی و ایجاد بی‌ثباتی در بازار داخلی ایران است. با این حال، تجربه‌های گذشته نشان داده که جامعه ایران نسبت به این فضاسازی‌ها مقاوم‌تر شده است. مکانیسم ماشه عملاً یک «ابزار تبلیغاتی» است که بیش از میدان عمل، در میدان رسانه‌ای کاربرد دارد.
افول نقش شورای امنیت در تحریم‌ها
در دهه گذشته، مرکز ثقل تحریم‌ها علیه ایران از شورای امنیت به وزارت خزانه‌داری آمریکا منتقل شده است. امروز تقریباً تمام محدودیت‌های مهم علیه ایران از سوی آمریکا اعمال و پیگیری می‌شوند.
این تغییر موجب شده که نقش شورای امنیت در تحریم‌ها به‌شدت کاهش یابد. حتی اگر تحریم‌های شورای امنیت بازگردد، در مقایسه با تحریم‌های آمریکا وزن چندانی ندارد.
بنابراین مکانیسم ماشه، به دلیل ضعف ساختاری شورای امنیت در تحریم‌های کنونی، نمی‌تواند اثرگذاری معناداری بر اقتصاد ایران داشته باشد.
تمرکز بر فشار دیپلماتیک نه اقتصادی
مکانیسم ماشه پیش از آنکه ابزاری برای ضربه زدن اقتصادی باشد، ابزاری برای ایجاد فشار دیپلماتیک است. هدف غرب این است که ایران را در عرصه بین‌المللی تحت فشار قرار دهد و مشروعیت روابط خارجی آن را محدود کند.
اما در عمل، روابط ایران با شرق و کشورهای منطقه به‌گونه‌ای است که این فشارها خنثی می‌شوند. چین، روسیه و بسیاری از همسایگان ایران تحریم‌های شورای امنیت را در عمل نادیده می‌گیرند.
در نتیجه، مکانیسم ماشه بیشتر می‌تواند فشار سیاسی و دیپلماتیک نمادین ایجاد کند، اما توانایی تغییر معادلات واقعی اقتصاد ایران را ندارد.
کاهش تدریجی اثرگذاری روانی مکانیسم ماشه
هر بار که مکانیسم ماشه مطرح می‌شود، اثر روانی آن کمتر از قبل است. بازارها و افکار عمومی به مرور زمان یاد گرفته‌اند میان تهدیدات رسانه‌ای و واقعیت‌های میدانی تفاوت قائل شوند.
این کاهش اثرگذاری نشان می‌دهد که مکانیسم ماشه به‌مرور زمان اعتبار خود را از دست داده و به ابزاری تکراری و کم‌اثر تبدیل شده است.
در واقع، هر چه زمان می‌گذرد، اثر این ابزار بیشتر محدود به عرصه تبلیغاتی می‌شود و از نظر اقتصادی و حتی سیاسی هم توان فشار کمتری خواهد داشت.
مکانیسم ماشه بیش از آنکه یک ابزار اقتصادی واقعی باشد، یک ابزار روانی، تبلیغاتی و سیاسی است. تجربه سال ۱۳۹۹ نشان داد که این سازوکار بدون اجماع جهانی قدرت اجرایی ندارد و نمی‌تواند تغییری بنیادین در اقتصاد ایران ایجاد کند.
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت سخت‌ترین تحریم‌های آمریکا بوده و خود را با آن سازگار کرده است. مسیرهای جایگزین تجاری و همکاری با کشورهای غیرغربی، اثر احتمالی مکانیسم ماشه را به حداقل رسانده است.
بنابراین، مکانیسم ماشه را باید بیشتر به‌عنوان یک ابزار فشار سیاسی و رسانه‌ای دید تا یک سازوکار اقتصادی مؤثر. تهدید آن بیش از آنکه در واقعیت اثر بگذارد، به‌دنبال ایجاد هراس و فشار روانی است. #
انتهای پیام/
آرامش آسمان کشور با چشمان همیشه بیدار پدافند هوایی مقتدر جزئیات اجرایی شدن کنسرسیوم غنی‌سازی، سوژه جدید جدال تهران و واشنگتن قطعنامه احتمالی شورای حکام علیه ایران، بخشی از پروژه فعال‌سازی مکانیسم ماشه با عدد و رقم‌سازی نمی‌توانیم ثروت ملی ایجاد کنیم/تاکید بر راهبرد جایگزینی معدن به جای نفت ایروانی: اتهامات آمریکا علیه ایران بی پایه و اساس است حج تمرین هجرت به زندگی توحیدی است/دولت‌های اسلامی باید در برابر جنایات رژیم صهیونی بایستند دانش غنی سازی از ایران جدا نخواهد شد استقلال ملی و حرکت بدون توقف ایران در مسیر غنی‌سازی دیدار سه‌جانبه در قاهره از زاویه‌ای متفاوت بازتاب بیانات امروز رهبر انقلاب درباره مذاکرات در رسانه‌های خارجی رهبر انقلاب: استقلال ملی یعنی کشور منتظر چراغ سبز یا قرمز آمریکا نباشد عراقچی: ما برای ادامه غنی‌سازی در ایران از کسی اجازه نمی‌گیریم/ پاسخ پیشنهادات آمریکا در روزهای آینده ارسال خواهد شد مقدمه‌چینی آژانس برای استفاده از مکانیسم ماشه کار بی‌نظیر امام باقر(ع) افزایش قدرت تأثیرگذاری و توسعه تفکر شیعه است عراقچی: بعد از سال‌های طولانی، دیپلماسی ایران و مصر وارد مرحله جدیدی شده است آژانس، بازیچه کشورهای غربی رد ادعای تکراری شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه ایرانی ادامه سیاسی کاری آژانس انرژی اتمی علیه ایران رئیس عدلیه: مبارزه با مظاهر مختلف فساد، رانت‌خواری و ویژه‌خواری یکی از انتظاراتی است که از دستگاه قضایی وجود دارد رسانه آمریکایی از «توقف» تحریم‌های جدید ترامپ علیه ایران خبر داد اجرای قانون تجارت آزاد و حل مشکلات بانکی بخش خصوصی ایران و ونزوئلا را پیگیری خواهیم کرد نگاهی به ماموریت البوسعیدی در تهران اسلامی: آژانس تحت فشار غرب گزارش جامع منتشر کرد/ غنی‌سازی خط قرمز ایران است چرا غنی‌سازی خط قرمز ایران است؟ غریب‌آبادی: گزارش آژانس با هدف استفاده سیاسی بر برخی ادعا‌های بسته‌شده تمرکز دارد عراقچی: ایران به هر تحرک نامناسب اروپا واکنش مقتضی نشان می‌دهد طرح‌های پیشنهادی آمریکا، ناجی مردم غزه نیست عراقچی: مردم ایران زیر بار توقف غنی‌سازی نمی‌روند/ در بحث هسته‌ای مبنای حرکت ما نفی سلطه است رئیس قوه قضاییه: در ساختار قضایی فضا را باز می‌کنیم تا افراد خوش‌فکر، جوان و پرانرژی به روی کار بیایند تقبیح دروغ‌پراکنی نهاد اطلاعاتی اتریش/ دولت اتریش توضیح دهد عارف: با تقویت همکاری‌های بین‌المللی چالش‌های آبی را به فرصت تبدیل کنیم عراقچی: عربستان جایگاه مهمی در سیاست همسایگی ایران دارد عارف: توسعه روابط تهران-دوشنبه جزء اولویت‌های اول روابط سیاست خارجی ایران است پزشکیان: ایران از استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای دست نمی‌کشد تاثیر راهبردی مناسبات ایران، پاکستان، افغانستان و چین در تحولات آسیای جنوب‌غربی توصیه رهبر انقلاب به استانداران: با مردم گرم بگیرید/تأکید امام خامنه‌ای بر پرهیز استانداران از تجارت شخصی مبادلات اقتصادی ایران و عمان می‌تواند به ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار برسد محسنی اژه‌ای: قرارداد‌های حاکمیتی باید از متقن‌ترین و مستحکم‌ترین قرارداد‌ها باشد سلاح‌های هوشمند ایرانی که مسیر و هدف را خود انتخاب می‌کنند پشت پرده یک بیزنیس ساده در کن! قالیباف: نهضت امام خمینی استقلال و عزت را به سرزمین کهن ایران برگرداند برگ برنده ایران مقابل آمریکا رو می‌شود؟ عمان شریک قابل اعتماد ایران انتخاب اعضای هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی/ قالیباف رئیس باقی‌ماند نقش یک شبکه ضدانقلاب در تولید یک برنامه یوتیوبی مبتذل/ پشت پرده فعالیت‌های ضداخلاقی یک جزیره! سند چارچوب همکاری بلندمدت سیاسی بین ایران و عمان امضا می‌شود شهباز شریف: پاکستان متعهد به تحکیم همکاری‌های راهبردی با ایران است رهبر انقلاب:لزوم اقدامات تاثیرگذار برای توقف جنایات در غزه پزشکیان: از برقراری صلح بین پاکستان و هند استقبال می‌کنیم فرصت های و چالش های پیش روی ایران و پاکستان به قصور و تقصیر همه عوامل انفجار بندر شهید رجایی در هر مقامی رسیدگی شود عراقچی خطاب به مقام‌های فرانسه: شما هیچ صلاحیت اخلاقی برای ارشاد کردن ایران ندارید تهران-اسلام‌آباد؛ همسایگی در خدمت صلح، رفاه و توسعه منابع نزدیک به وزارت امور خارجه آمریکا خبر دادند/ احتمال تعقیب قضاییِ عناصر گروهک تروریستی منافقین در آمریکا در سطح سیاسی، اقتصادی و نظامی با آرایش جهانی دشمن روبه‌روییم قالیباف: مسئولان باید همانند فرماندهان دوران دفاع مقدس برای حل مشکلات به سنت‌های الهی و قدرت مردم تکیه کنند ایران و پاکستان در مسیر ایجاد امنیت منطقه‌ای هیچ کارشناس داخلی و خارجی، غنی سازی ۳.۶۷ را تهدید نمی داند بقائی: سوم خرداد، یادآور یکی از درخشان‌ترین فصل‌های تاریخ معاصر ایران است دور پنجم مذاکرات یکی از حرفه‌ای ترین ادوار مذاکراتی بود ادامه تحریم‌ها علیه ایران، بیش از پیش جدیت آمریکا در مسیر دیپلماسی را زیر سؤال می‌برد عراقچی: مواضع ما روشن است و روی آن ایستادگی کردیم پشت پرده برخی فراخوان‌های مشکوک/ چه کسانی می‌خواهند نهادهای صنفی را سیاسی کنند؟ عراقچی: غنی‌سازی داخل خاک ایران یک اصل است و تعطیل نمی‌شود غنی سازی قابل مذاکره نیست غنی‌سازی،خون بهای شهدای هسته‌ای است که ادامه خواهد یافت عراقچی: غنی‌سازی در ایران بحثی اصولی است/اروپا باید تبعات استفاده از «اسنپ بک» را بپذیرد عراقچی: پیام ایران به جامعه جهانی روشن است پزشکیان: پاکی،صداقت و سادگی گویاتر از همه حرف‌ها و تهمت‌هاست قالیباف: به تجربه دولت شهید رئیسی برای ساختن ایران نیازمندیم شهید عبداللهیان، دست برتر مقاومت در میدان دیپلماسی دغدغه امیرعبداللهیان تحقق حداکثری منافع ملی منطبق با اصول انقلاب بود در مسیر شهید رئیسی؛ الگویی برای حکمرانی تراز جمهوری اسلامی رهبر انقلاب: جمهوری اسلامی منتظر اجازه هیچ‌کس برای غنی‌سازی نیست قالیباف: قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت قابلیت تحول در مسائل اقتصادی را دارد توافق دست یافتنی است؛ به شرط پرهیز از قلدری و تناقض مجمع گفتگوی تهران؛ راهی برای مقابله با فضاسازی های رسانه ای بیگانه سفرهای استانی و حضور در میدان بسیار موثر است عراقچی: حقوق ایران در بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای قابل چشم‌پوشی نیست ایران ادعای بیانیه اجلاس اتحادیه عرب را درمورد جزایر سه‌گانه خلیج فارس رد کرد انرژی خلیج فارس نباشد غرب فلج می شود/ استفاده از فناوری صلح آمیز هسته ای را حق خود می دانیم/ چیزی برای پنهان کردن نداریم عراقچی: ایران هرگز به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست رئیس قوه قضاییه: شهید رئیسی همیشه در مسیر و صراط مستقیم و مسیر ولایت استوار بود تحلیل یک عضو جدا شده از گروهک پژاک درباره انحلال پ ک ک/ پایان نمادین یا انحلال واقعی؟ واکنش قاطع ایران به خیال پردازی های ترامپ تناقض آشکار لندن در پرونده اتباع ایرانی قالیباف:هدف از سفر به اندونزی رساندن صدای مظلومیت مردم غزه بود قاتل دانشجوی دانشگاه تهران به قصاص محکوم شد/ بیان اتهام دو مدیر بازداشت شده در پرونده انفجار بندر شهید رجایی/ وکلای تتلو دو درخواست ثبت کرده‌اند که در حال بررسی است امام خامنه‌ای: آموزش و پرورش یک نهاد حکومتی است رئیس قوه قضاییه: پلیس باید مقتدر باشد/ امروز دشمن به عملیات روانی برای ضربه زدن به اقتدار ما بسیار امیدوار است، باید عملیات روانی آنها را خنثی کنیم واکنش پزشکیان به ترامپ: از دستاوردهای هسته‌ای دست نمی‌کشیم مهاجرانی: روابط عمومی‌ها پل ارتباطی موثر میان مردم و سازمان‌ها هستند عراقچی: حفظ غنی‌سازی و زیرساخت‌های هسته‌ای ایران غیرقابل مذاکره است قالیباف: همه ما مسلمانان باید صدای مظلومیت مردم غزه باشیم رای مجمع تشخیص مصلحت در پیوستن مشروط به پالرمو دستاورد بزرگی است ادای احترام ملت به شهدای خدمت در میدان امام حسین (ع) قالیباف: جمهوری اسلامی ایران هرگز به سمت ساخت سلاح هسته‌ای نخواهد رفت سخنان تفرقه‌افکنانه ترامپ برای ایجاد اختلاف میان کشورهای اسلامی است/هیچ قدرتی توان تحمیل اراده خود به ایران را ندارد شمخانی: اگر تحریم‌ها فوراً برداشته شود، آماده توافق فوری هستیم قالیباف: سکوت دربرابر جنایات رژیم صهیونیستی در شأن هیچ یک از کشورهای اسلامی نیست رئیس قوه قضاییه: در سفر به استان مازندران تلاش خواهیم کرد مسائل و مشکلات قضایی و حقوقی این استان را برطرف کنیم ایستادگی در برابر ظالمان علّت دشمنی با ماست قالیباف: ایران اهل جنگ افروزی نیست اما اهل تسلیم هم نیست رویکرد ما پیگیری مذاکره است؛ فشار حداکثری ترامپ شکست خورده امروز جوامع بین‌المللی نتوانسته‌اند به آن چیزی که خودشان مصوب کرده‌اند جامه عمل بپوشانند هیچ تهدید نظامی علیه کشور مبنای واقعی ندارد مجلس از میرسلیم شکایت می‌کند همه آنچه دوره‌گردهای آواره برای عرضه به معاندان ایران دارند وزیر تعاون: کارت زرد قبلی مجلس به من بر اساس اطلاعات نادرست بود اهمیت سفرهای منطقه ای وزیر خارجه هرگونه سوء‌استفاده از اسنپ‌بک پیامدهای جدی به‌دنبال خواهد داشت سپاه چگونه با نمایش یک پایگاه زیرزمینی همه محاسبات دشمن را تغییر داد؟ تعیین تکلیف برای غنی‌سازی ایران، خط قرمز مذاکرات هسته‌ای است هیئت مذاکره‌کننده ایران عازم مسقط شد چه کسی قواعد مذاکره را بازنویسی می‌کند؟ مقرهای گروهی از احزاب کُرد معاند ایرانی در سلیمانیه تخلیه شدند مقرهای گروهی از احزاب کُرد معاند ایرانی در سلیمانیه تخلیه شدند قالیباف: باید برای اثبات کارایی و کارآمدی دین در اداره جامعه بکوشیم هفت اقدام عملی دولت وفاق در حوزه معیشت شعله‌های ادراک‌ساز/چرا آتش‌سوزی‌ها فقط در فضای سایبری ادامه پیدا کرد؟ حدود و ثغور مسئولیت‌های هر دستگاه در زمان وقوع بحران مشخص شود تا از موازی‌کاری جلوگیری کند/ اساسنامه و ضوابط حاکم بر جمعیت هلال احمر به‌روزرسانی شود تلاش جریان دراویش اپوزیسیون خارج‌نشین برای حمله نظامی به خاک ایران خلیج فارس از ۶ هزار سال قبل متعلق به ایران است امام خامنه‌ای: ایمنی کارگران بسیار مهم است و باید تامین شود اتحادیه مجالس اسلامی، فرصتی نو برای پیگیری منافع ملت ایران واکنش نمایندگی ایران در سازمان ملل به گزارشی ساختگی درباره سایت ادعایی هسته‌ای خلیج فارس، «خلیج فارس» خواهد ماند عراقچی: استخدام یک فرقه منحرف تنها نشانه کمال استیصال است امضای اسناد همکاری میان ایران و هند با تمرکز بر اقتصاد، گمرک و سلامت توهمی سیاست‌زده و بی‌اعتبار عراقچی: داستان‌سرایی در خصوص اتباع دستگیرشده ایرانی در بریتانیا را قاطعانه رد می کنیم انصارالله از هیچ مرجعی دستور نمی‌گیرد/ تصمیم‌گیری مستقل یمن، پاسخ به نسل‌کشی در غزه است خلیج فارس نشانه تاریخ و هویت ایرانیان است؛ هرگونه تغییر آن محکوم است قرنی درخشان از عقلانیت و معنویت مهم‌ترین وظیفه حوزه، بلاغ مبین و زمینه‌سازی برای تمدن نوین اسلامی است معلمان و مسئولان آموزش و پرورش می‌توانند کمک‌کار دستگاه قضایی در پیشگیری از وقوع جرم و بازاجتماعی کردن مجرمین باشند گفتگوی گروسی با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره ایران فقط درباره موضوع هسته‌ای با حفظ خط قرمزها گفت‌وگو می‌کنیم دیپلماسی بر مبنای احترام و منافع متقابل تنها را تحقق توافق است پزشکیان: هرگز کاری نمی‌کنم که وحدت ملی را خدشه‌دار کند ایروانی: هرگونه ماجراجویی نظامی علیه ایران، با پاسخی سریع، متناسب و مشروع مواجه خواهد شد تاکیدات رئیس قوه قضاییه در مورد رسیدگی سریع و دقیق قضایی به پرونده حادثه بندر شهید رجایی/ مقصرین حادثه هرچه سریعتر شناسایی و تعقیب شوند بقائی: استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای حق قانونی ایران است شکارچی آسمان را بهتر بشناسید قالیباف: سند تحول بنیادین نیاز به بازنگری دارد تنش میان هند و پاکستان به کجا خواهد رسید؟ هیچ منفعتی برای امت اسلامی بالاتر از اتحاد نیست قالیباف: باید هم از افراط‌گرایی و هم از تحجر دوری کنیم اتخاذ موضع «غنی‌سازی صفر» ایران را از میز مذاکره دور خواهد کرد شوی تبلیغاتی منافقین از پاریس تا تل‌آویو عراقچی: ایران حق داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای را دارد ادعای تحمیلی بودن مذاکره از ضعف تحلیل است تعویق مذاکرات ایران و آمریکا؛ تناقض در مواضع واشنگتن تشکیل حزب توسط شاخه ایرانی داعشی‌ها / سکوت فرقه گنابادی در قبال یک جنایت نشانه چیست؟ تداوم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا؛ پذیرش تجزیه اوکراین استخوانی لای زخم خواهد ماند/ حق خودمختاری، راه‌حل جایگزین به جای تجزیه اوکراین رئیس دولت وفاق در کنار مردم و پایدار به عهد فواد ایزدی از الزامات مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا گفت قالیباف: کارگران افسران خستگی ناپذیر جنگ اقتصادی دشمن هستند عارف: فعال شدن سفارتخانه‌های ایران و سودان آغاز خوبی برای ارتقای سطح همکاری‌ها است انتشار۲۰ هزار خبر دروغ توسط درباره واحد سایبری منافقین در حادثه بندرعباس/ سوخت موشک شایعات را چه کسی تامین کرده است؟ قالیباف: تعرض به ایران آتش زدن بشکه باروت است معاون وزیر خارجه: نسبت به مذاکرات نه زیاد خوشبینیم و نه زیاد بدبین گروسی: در موضوع ایران، دیپلماسی دست‌یافتنی است بقایی: هرگونه ماجراجویی علیه ایران با پاسخ کوبنده مواجه می‌شود/ سفر هیئت فنی آژانس به تهران دستور ویژه رئیس قوه قضاییه به دادستان کل کشور برای شناسایی و برخورد قانونی با مقصرین احتمالی حادثه بندر شهید رجایی افشاگری رسانه آلبانیایی از پول‌پاشی منافقین برای انتشار اطلاعات نادرست/ تروریست‌ها اجازه حمله به ایران از خاک آلبانی گرفتند! درباره مسائل موشکی و غنی‌سازی صفر، مذاکره نکرده و نمی‌کنیم ایران بستر خوبی برای سرمایه‌گذاران، تاجران و گردشگران است مسئولان امنیتی و قضایی هرگونه سهل‌انگاری یا تعمّد را کشف و بر طبق مقررات پیگیری کنند هیچ محموله نظامی در حادثه آتش‌سوزی بندر شهید رجایی وجود نداشت ایران دربرابر فشارهای حداکثری ترامپ چه باید بکند؟/ نفش دیپلماسی، میدان و پروپاگاندا در کنترل آمریکا تاکید عارف بر درمان هر چه سریعتر مصدومان حادثه انفجار در بندر رجایی قالیباف: هیاتی از مجلس برای پیگیری حادثه بندر شهید رجایی اعزام شده است سفیر سابق ایران در باکو با از ابعاد مهم سفر آتی رئیس جمهور به باکو گفت/ رابطه ایران با باکو دشمنان قسم خورده دارد! عارف: راهبرد دولت وفاق در توسعه تجارت جدی‌تر از گذشته است سخنگوی دولت: آماده توافق در زمان مناسب هستیم دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، شنبه، ششم اردیبهشت ۱۴۰۴ در مسقط، پایتخت عمان نیروگاه جدید هسته‌ای ایران با خط اعتباری روسیه ساخته می‌شود نیروگاه جدید هسته‌ای ایران با خط اعتباری دولت روسیه ساخته می‌شود بایستی مفاهیم قرآن را که دریای عظیمی است، بین مردم و خوانندگان قرآن رواج بدهیم تاکید بر ظرفیت کشورهای سازمان شانگهای برای توسعه تعاملات قضایی بقایی: تداوم محاصره غزه و جنایات صهیونیستی مصداق جنایت جنگی است وظیفه ارتش ایجاد امنیت برای تولید است مرگ مسعود رجوی؛ واقعیت یا فریب/ واکنش نهادهای سیاسی و امنیتی ایران به مرگ یک تروریست عراقچی در پایان سفر به چین: ایران، چین را شریک و دوست قابل اعتماد می‌داند تشریح دستاوردهای حضور هیئت عالی قضایی ایران در بیستمین اجلاس رؤسای نظام‌های قضایی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای سفر وزیر خارجه به چین و روسیه؛ هم‌افزایی سه‌جانبه با هدف مقابله با فشارهای غرب قالیباف: معاهده ایران و روسیه زودتر به مجلس ارائه شود بقائی: تحریم‌های جدید در تناقض صریح با ادعای مذاکره از سوی آمریکا است رئیس‌جمهور دستور توقف پروژه پتروشیمی میانکاله را صادر کرد پزشکیان: روابط دو ملت ایران و جمهوری آذربایجان بر دوستی‌های عمیق هزاران ساله استوار است عراقچی: چین و روسیه شرکای راهبردی جمهوری اسلامی ایران هستند رایزنی‌های ایران با چین و روسیه اهرم افزایش قدرت چانه‌زنی در مذاکرات ایران مفاهیم غیرقابل مذاکره بودن را شکست یک هشدار امنیتی درباره وضعیت مناطق کرد نشین/ تروریست معروف حسین‌نژاد که بود و چه اهدافی را پیگیری می‌کرد؟ عارف: اجرای برنامه هفتم توسعه راهبرد دولت است عراقچی: ایران اصلا قصد ندارد در ملأعام مذاکره کند ایران و چین خواهان استقرار صلح و امنیت جهانی هستند بقائی: مطالبه اساسی ما در مذاکره برداشتن تحریم‌ها است
لزوم تحدید قواعد امنیتی اسرائیل، پاسخ معتبر و بازدارنده است نه صبر راهبردی! حضور رهبر انقلاب بر مزار شهید امیرعبداللهیان پزشکیان: موضع جمهوری اسلامی ایران در حمایت از آرمان آزادی قدس با تغییر دولت‌ها تغییر نمی‌کند ارائه آخرین گزارش وضعیت بخش آب و برق کشور به پزشکیان تشییع پیکر شهید اسماعیل هنیه ساعت ۸ صبح فردا از دانشگاه تهران برگزار می شود هدیه ویژه فرماندهان ارشد سپاه به پزشکیان پزشکیان : سیاست‌های کلی رهبر انقلاب چراغ راهنمای مسیر است پزشکیان: مشکل بازار را مشکل کشور می‌دانیم رهبر انقلاب بر پیکر شهید «اسماعیل هنیه» نماز اقامه کردند آیین تحلیف رئیس جمهور آغاز شد/ تکیه مقامات خارجی بر صندلی‌های بهارستان فرزند پزشکیان: برای من رزومه می‌فرستند؛ من کاره ای نیستم! متوسط سن کابینه پیشنهادی رئیس‌جمهور چقدر است؟ دعوت پوتین از پزشکیان برای اجلاس سران بریکس مهمانان مراسم تحلیف پزشکیان چه کسانی هستند؟ پیام مهم هیات چینی حاضر در تحلیف پزشکیان برای وی متن کامل یادداشت پزشکیان در روزنامه تهران تایمز با عنوان «پیام من به جهان جدید» اعلام نتایج بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی پزشکیان/ تمامی وزرا رای اعتماد گرفتند قالیباف: وظیفه داریم که در وقت و محل مناسب به ترور «هنیه» پاسخ دهیم پزشکیان: آنهایی که پای صندوق رای هم نیامدند، مردم ما هستند بررسی ابعاد ترور شهید هنیه در کمیسیون امنیت ملی مجلس تعیین تکلیف اصلاح‌طلبان برای پزشکیان! پزشکیان با خانواده شهید آل هاشم دیدار کرد جزئیات و نحوه ترور اسماعیل هنیه اعلام شد ترور«اسماعیل هنیه» از سوی فرزندان مقاومت بی‌پاسخ نمی‌ماند الحاق سامانه‌های موشکی و پهپادی به نیروی دریایی سپاه پاسداران +عکس رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه با حضور پزشکیان معارفه شد واکنش امام خمینی به هشدار‌ها درباره‌ی اعضای سازمان مجاهدین خلق چه بود؟ دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت چهاردهم با رهبر انقلاب اسلامی رویکرد دولت چهاردهم، اجرای قانون برنامه هفتم توسعه است اقامه نماز رهبر انقلاب اسلامی بر پیکر شهید اسماعیل هنیه تسلیت لاریجانی در پی شهادت اسماعیل هنیه فردا؛ پخش زنده مراسم تنفیذ چهاردهمین دوره ریاست جمهوری ساعت کاری ادارات استان تهران شنبه تا ساعت ۱۲ شد تشکر رهبر انقلاب از کاروان ورزشی ایران در المپیک ۲۰۲۴ پاریس نامه معرفی وزرای پیشنهادی دولت پزشکیان اعلام وصول شد + اسامی تجدید میثاق پزشکیان و اعضای هیئت دولت چهاردهم با آرمان‌های امام راحل بررسی صلاحیت و برنامه‌های وزرای پیشنهادی در دستور کار مجلس گزینه‌های خود را برای کابینه معرفی می‌کنیم/ موظف هستیم برای موفقیت پزشکیان تلاش کنیم دلیل سانحه بالگرد شهید آیت‌الله رئیسی و هیئت همراه مشخص شد کاهش ساعت کاری مراکز دولتی در ۱۵ استان وظیفۀ خود می‌دانیم که انتقام خون شهید هنیه را بگیریم نگاه چهره‌های عربی به ایده پزشکیان برای برداشتن مرز‌ها کسی حق ندارد در حق قانونی ایران برای تنبیه متجاوز تردید کند/ ترور شهید هنیه را قویا محکوم می‌کنیم پزشکیان زنگ آغاز سال جدید تحصیلی را به صدا درآورد پزشکیان: دولت وفاق ملی عنوانی صحیح و هدفمند برای دولت چهاردهم است/ قدردانی از کاروان المپیک کشور و تبریک سالروز بازگشت آزادگان رهبر انقلاب، مسعود پزشکیان را به ریاست جمهوری اسلامی ایران منصوب کردند جلسات معاون پارلمانی پزشکیان با وزرای پیشنهادی تعیین نقشه راه اربعین ۱۴۰۴ با برطرف کردن نقاط ضعف کلید خورد زمان اولین نشست خبری رئیس جمهور مشخص شد پاسخ ایران به جنایت صهیونیست‌ها در ترور شهید «اسماعیل هنیه» متفاوت خواهد بود انتصاب شهرام دبیری به عنوان معاون امور مجلس رئیس جمهور نخستین واکنش نتانیاهو به ترور سید حسن نصرالله «ظریف» معاون راهبردی رئیس‌جمهور شد تاکید پزشکیان بر اهمیت تقویت روابط ایران و آفریقای جنوبی با تنفیذ رای ملت رسما مکلف به انجام مسئولیت بزرگ شدم تحلیل عجیب مرعشی درباره انتخابات ۱۴۰۳ دیدار کاروان‌های اعزامی ایران به بازی‌های المپیک و پارالمپیک با رهبر انقلاب چپ‌های رادیکال: پزشکیان مدیون جبهه اصلاحات است! خبر مهم قالیباف درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان محمد جواد ظریف با انتشار متنی گلایه‌آمیز از معاونت راهبردی دولت پزشکیان استعفا داد همه کمک کنیم که رئیس‌جمهور موفق به برآوردن خواست ملت شود/ وقتى پزشکیان مى‌گوید طرح نور، طرح سیاهى است، طبعاً جلوى آن خواهد ایستاد عارف: راهبرد اصلی سیاست خارجی دولت چهاردهم ارتقای همکاری‌ها با کشورهای منطقه است پیگیری حادثه معدن طبس در اولویت رئیس‌جمهور است ماکرون برای پزشکیان شرط گذاشت جلسه هیات دولت با حضور پزشکیان برگزار شد تصویر یحیی سنوار برروی دیوارنگاره میدان فلسطین تهران جریان ضدایران ۲ سال بعد از ماجرای مهسا چه وضعیتی دارد؟ واردات بنزین سوپر آزاد شد. اولین سفر خارجی پزشکیان؛ از حضور در پایتخت اقتصادی عراق تا زیارت عتبات عالیات جهانیان بکوشند غده سرطانی صهیونیستی را از ریشه برکنند برگزاری "رزمایش بزرگ نصرالله" با حضور سرلشکر سلامی سردار قاآنی کجاست؟! ضیاء هاشمی معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اول رئیس جمهور شد این وضعیت عفاف و حجاب با هیچ منطقی درست نیست. سفیر سابق ایران در باکو با از ابعاد مهم سفر آتی رئیس جمهور به باکو گفت/ رابطه ایران با باکو دشمنان قسم خورده دارد! فهرست وزرای پیشنهادی پزشکیان به مجلس مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا؛ گامی منطقی برای عبور از لفاظی‌های تهدیدآمیز ترامپ رسانه‌های عبری: سید «حسن نصرالله» تاریخ‌ساز شد «نورالدین آهی» مشاور پزشکیان شد پزشکیان: دانشجویان امید فردای کشور هستند / تقوا یعنی حرکت بدون خطا آخرین اخبار دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رُم/پایان دور دوم گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم ایتالیا نامه زینب سلیمانی به رهبر انقلاب درباره تحولات اخیر منطقه طرح‌های پیشنهادی آمریکا، ناجی مردم غزه نیست دور سوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، شنبه، ششم اردیبهشت ۱۴۰۴ در مسقط، پایتخت عمان در پرونده کرسنت ، تمام افرادی که به عنوان متهم به قوه قضاییه معرفی شدند، محاکمه شدند. سیاست آمریکا در قبال ایران مانند گذشته خواهد بود/ عدم بکارگیری برخی افراد در دولت ترامپ به معنای علامت مثبتی برای ایران نیست ایران و چین خواهان استقرار صلح و امنیت جهانی هستند واکنش سخنگوی وزارت خارجه به وتوی آمریکا دیدار رئیس دفتر سیاسی حماس و دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین با رهبر انقلاب انتشار۲۰ هزار خبر دروغ توسط درباره واحد سایبری منافقین در حادثه بندرعباس/ سوخت موشک شایعات را چه کسی تامین کرده است؟ مذاکرات غیرمستقیم عمان؛ آزمون دیپلماسی برای آمریکا +فیلم هیئت مذاکره‌کننده ایران عازم مسقط شد عراقچی: مواضع ما روشن است و روی آن ایستادگی کردیم هیچ کارشناس داخلی و خارجی، غنی سازی ۳.۶۷ را تهدید نمی داند فشار و تهدید تاثیرگذار نیست/ لزوم حرکت در مسیر قدرت یابی، حفظ و توسعه قدرت روایتی هولناک از همجنس‌بازی در میان منافقین مذاکره با آمریکا منجر به رفع تحریم ها نخواهد شد آتش‌بس غزه بزرگترین شکست اسرائیل است دستورات رئیس قوه قضاییه برای بسیج دستگاه قضایی در راستای تسهیل و تسریع «سرمایه گذاری برای تولید» افزایش تنش فرقه رجوی با سلطنت‌طلب‌ها /شکست، سرنوشت محتوم دستاوردهای اطلاعاتی پس از ضربه به شبکه جاسوسی فرانسه/ پشت پرده بازداشت اتباع ایرانی در اروپا رهبر انقلاب: جمهوری اسلامی منتظر اجازه هیچ‌کس برای غنی‌سازی نیست افشاگری رسانه آلبانیایی از پول‌پاشی منافقین برای انتشار اطلاعات نادرست/ تروریست‌ها اجازه حمله به ایران از خاک آلبانی گرفتند! تحلیل یک عضو جدا شده از گروهک پژاک درباره انحلال پ ک ک/ پایان نمادین یا انحلال واقعی؟ تاکید بر بسیج همه ظرفیت‌ها و امکانات در راستای تحقق شعار سال توانمندی‌های ایران؛ پیامی به غرب برای تجدیدنظر در سیاست/پاسخ قاطع ایران به اشتباه محاسباتی غرب پیام تسلیت رئیس قوه قضاییه در پی درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین نیری توصیه موکد من تعامل سازنده مجلس با دولت جدید است دست بلند ایران در دفاع از آسمان کشور انتخاب اعضای هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی/ قالیباف رئیس باقی‌ماند گسترش جنایت‌های رژیم صهیونیستی تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه و جهان است رایزنی‌های ایران با چین و روسیه اهرم افزایش قدرت چانه‌زنی در مذاکرات لزوم اتخاذ تدابیر لازم جهت برخورد با اقدامات خصمانه اروپا علیه ایران فواد ایزدی از الزامات مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا گفت سفر وزیر خارجه به چین و روسیه؛ هم‌افزایی سه‌جانبه با هدف مقابله با فشارهای غرب ارتش: دشمنان در صورت تعرض پاسخ پشیمان کننده دریافت می‌کنند دغدغه امیرعبداللهیان تحقق حداکثری منافع ملی منطبق با اصول انقلاب بود منافقین واسرائیل علیه مذاکرات شفاف سازی مذاکرات؛ ضرورتی برای دفاع از منافع ملی تشکیل حزب توسط شاخه ایرانی داعشی‌ها / سکوت فرقه گنابادی در قبال یک جنایت نشانه چیست؟ مسئولان امنیتی و قضایی هرگونه سهل‌انگاری یا تعمّد را کشف و بر طبق مقررات پیگیری کنند امام خامنه‌ای: آموزش و پرورش یک نهاد حکومتی است حذف شبانه سالخوردگان در کمپ تروریستی اشرف۳ رهبر انقلاب: پاسخ ایران به هر شرارتی ضربه متقابل و محکم است مراسم تنفیذِ رئیس‌جمهور منتخب توسط رهبر انقلابصورت گرفت اقتدار و آمادگی دفاعی- نظامی ایران؛ پاسخ محکم به لفاظی دشمنان تاکید بر ظرفیت کشورهای سازمان شانگهای برای توسعه تعاملات قضایی جبهه مقاومت پایان حیات ننگین اشغالگران فلسطین را رقم خواهد زد پشت پرده برخی فراخوان‌های مشکوک/ چه کسانی می‌خواهند نهادهای صنفی را سیاسی کنند؟ برکناری دبیری از سمت معاونت پارلمانی رئیس جمهور پزشکیان: شعار سرمایه گذاری در تولید را عملیاتی می کنیم استخر پارتی مریم رجوی چقدر خرج دارد؟ قالیباف: دولت در اقتصاد، بسترساز حضور موثر و معنادار مردم است عمان شریک قابل اعتماد ایران یک روز مانده به انتخابات آمریکا ترامپ یا هریس؟! امیر حیدری: «نزاجا» نیرویی تعیین کننده در میدان رزم است عارف: راهبرد دولت وفاق در توسعه تجارت جدی‌تر از گذشته است وزارت خارجه ادامه جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم کرد تعویق مذاکرات ایران و آمریکا؛ تناقض در مواضع واشنگتن عراقچی: مذاکره مستقیم با تهدیدکنندگان بی‌معناست گفتگوهای غیر مستقیم ایران و آمریکا ادامه دارد تعیین تکلیف برای غنی‌سازی ایران، خط قرمز مذاکرات هسته‌ای است شعله‌های ادراک‌ساز/چرا آتش‌سوزی‌ها فقط در فضای سایبری ادامه پیدا کرد؟ پذیرش تجزیه اوکراین استخوانی لای زخم خواهد ماند/ حق خودمختاری، راه‌حل جایگزین به جای تجزیه اوکراین توضیح وزارت امور خارجه درباره حواشی رسانه‌ای مرتبط با تبادل نامه بین ایران و آمریکا مواضع رئیس جمهور در مقابل دشمنان مقتدرانه و تحسین برانگیز است مریم رجوی به ایران استرداد خواهد شد؟ غنی سازی قابل مذاکره نیست بایستی مفاهیم قرآن را که دریای عظیمی است، بین مردم و خوانندگان قرآن رواج بدهیم مواضع متناقض آمریکایی ها ناشی از ذات مذبذب آنهاست ایروانی: به هرگونه اقدام تجاوزکارانه‌ای قاطعانه پاسخ می‌دهیم افزایش قدرت بازدارندگی در هوا و دریا، پاسخ قاطع ایران به خیال بافان ادامه تحریم‌ها علیه ایران، بیش از پیش جدیت آمریکا در مسیر دیپلماسی را زیر سؤال می‌برد مهم‌ترین وظیفه حوزه، بلاغ مبین و زمینه‌سازی برای تمدن نوین اسلامی است ایران دربرابر فشارهای حداکثری ترامپ چه باید بکند؟/ نفش دیپلماسی، میدان و پروپاگاندا در کنترل آمریکا ایران و پاکستان در مسیر ایجاد امنیت منطقه‌ای در مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا چه گذشته است؟/ تغییر محسوس فاز گفتگوها در رم! عاقبت رفتار سیاسی فقیهی ساده‌لوح! پزشکیان: راه شهید سلیمانی، راه وحدت و همدلی بود دور پنجم مذاکرات یکی از حرفه‌ای ترین ادوار مذاکراتی بود قالیباف: به تجربه دولت شهید رئیسی برای ساختن ایران نیازمندیم سفرهای استانی و حضور در میدان بسیار موثر است عراقچی: غنی‌سازی در ایران بحثی اصولی است/اروپا باید تبعات استفاده از «اسنپ بک» را بپذیرد ایستادگی در برابر ظالمان علّت دشمنی با ماست امام خامنه‌ای: ایمنی کارگران بسیار مهم است و باید تامین شود تنش میان هند و پاکستان به کجا خواهد رسید؟ تاکید عارف بر درمان هر چه سریعتر مصدومان حادثه انفجار در بندر رجایی مرگ مسعود رجوی؛ واقعیت یا فریب/ واکنش نهادهای سیاسی و امنیتی ایران به مرگ یک تروریست یک هشدار امنیتی درباره وضعیت مناطق کرد نشین/ تروریست معروف حسین‌نژاد که بود و چه اهدافی را پیگیری می‌کرد؟ به قصور و تقصیر همه عوامل انفجار بندر شهید رجایی در هر مقامی رسیدگی شود در مسیر شهید رئیسی؛ الگویی برای حکمرانی تراز جمهوری اسلامی دستور ویژه رئیس قوه قضاییه به دادستان کل کشور برای شناسایی و برخورد قانونی با مقصرین احتمالی حادثه بندر شهید رجایی رئیس‌جمهور دستور توقف پروژه پتروشیمی میانکاله را صادر کرد وریشه مرادی کیست و مأموریت او در کوبانی چه بوده است؟/ کادرسازی برای تروریست‌ها در پوشش فعال حوزه کودکان+ تصویر اهمیت سفرهای منطقه ای وزیر خارجه عراقچی در پایان سفر به چین: ایران، چین را شریک و دوست قابل اعتماد می‌داند عراقچی: غنی‌سازی داخل خاک ایران یک اصل است و تعطیل نمی‌شود پزشکیان: پاکی،صداقت و سادگی گویاتر از همه حرف‌ها و تهمت‌هاست انصارالله از هیچ مرجعی دستور نمی‌گیرد/ تصمیم‌گیری مستقل یمن، پاسخ به نسل‌کشی در غزه است هیچ محموله نظامی در حادثه آتش‌سوزی بندر شهید رجایی وجود نداشت پاسخ ایران به تهدیدات، دندان‌شکن خواهد بود/ بلوف های آمریکا تاثیری جز رسوایی برایشان ندارد آشنایی با شبکه ترول منافقین/ مرکز انتشار اطلاعات جعلی در فضای مجازی کجاست؟ منابع نزدیک به وزارت امور خارجه آمریکا خبر دادند/ احتمال تعقیب قضاییِ عناصر گروهک تروریستی منافقین در آمریکا عراقچی: پیام ایران به جامعه جهانی روشن است توافق دست یافتنی است؛ به شرط پرهیز از قلدری و تناقض رئیس قوه قضاییه: شهید رئیسی همیشه در مسیر و صراط مستقیم و مسیر ولایت استوار بود چه کسی قواعد مذاکره را بازنویسی می‌کند؟ درباره مسائل موشکی و غنی‌سازی صفر، مذاکره نکرده و نمی‌کنیم نیروگاه جدید هسته‌ای ایران با خط اعتباری دولت روسیه ساخته می‌شود بقائی: مطالبه اساسی ما در مذاکره برداشتن تحریم‌ها است بقائی: ایران هرگز جزء ائتلافی برای حمله به کشورهای همسایه نبوده‌است رفراندوم جمهوری اسلامی ایران/ همیشه پای مردم در میان است «فتح ۴۵۰»؛ گام جدید سپاه برای افزایش برد توپخانه سخنان تفرقه‌افکنانه ترامپ برای ایجاد اختلاف میان کشورهای اسلامی است/هیچ قدرتی توان تحمیل اراده خود به ایران را ندارد تلاش جریان دراویش اپوزیسیون خارج‌نشین برای حمله نظامی به خاک ایران معاون وزیر خارجه: نسبت به مذاکرات نه زیاد خوشبینیم و نه زیاد بدبین مذاکره غیرمستقیم با آمریکا در دستورکار قرار گرفته است بقائی: سوم خرداد، یادآور یکی از درخشان‌ترین فصل‌های تاریخ معاصر ایران است شهید عبداللهیان، دست برتر مقاومت در میدان دیپلماسی قالیباف: قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت قابلیت تحول در مسائل اقتصادی را دارد
تازه های شبکه اجتماعی
ارسال نظرات