میانسالی یک رویداد فرهنگی-هنری

به گزارش روایت فردا  جشنواره‌ای که از سال ۱۳۶۴ با عنوان «جشنواره سرود و آهنگ‌های انقلابی» کار خود را آغاز کرد، اکنون پس از گذراندن دوران کودکی، جوانی و بلوغ، به نقطه‌ای رسیده است که این پرسش را مطرح کند: آیا این رویداد توانسته به پختگی و اعتبار شایسته یک جشنواره چهل‌ساله دست یابد؟

بی‌شک، نقدهای بسیاری بر عملکرد این جشنواره وارد بوده، اما نمی‌توان انکار کرد که همچنان پویا و زنده است. هر سال در بهمن‌ماه، نغمه‌ها و آواهای موسیقی این رویداد در پایتخت طنین‌انداز شده و وجهی از هنر را به صحنه می‌آورد.

جشنواره موسیقی فجر، طی چهار دهه فعالیت خود، مسیر پرماجرا و تحولات بسیاری را تجربه کرده است. این جشنواره، چهار سال پس از برگزاری «جشنواره سرود و آهنگ‌های انقلابی»، با عنوان «جشنواره موسیقی فجر» به کار خود ادامه داد. سال‌های آغازین این رویداد با پایان جنگ تحمیلی همراه شد، رخدادی که به نوعی سرآغازی تازه برای آن محسوب می‌شد.

در پنجمین دوره، جشنواره برای نخستین‌بار هویت بصری خود را با «لوگو» مشخص کرد. اما نقطه عطف اصلی در سال ۱۳۷۰ رقم خورد؛ سالی که این جشنواره برای اولین‌بار به شکل بین‌المللی برگزار شد. در این دوره، علاوه بر حضور گروه‌های داخلی، چندین گروه خارجی نیز به اجرای برنامه پرداختند.

تمرکز آن سال بر معرفی موسیقی ملل مسلمان بود و هنرمندانی همچون گروه تاجیکستانی آدینه هاشم‌اُف و دولتمند خالُف، گروهی از هند به رهبری بسم‌الله‌خان، و هابیل علی‌اُف از جمهوری آذربایجان با اجرای خود بر غنای این رویداد افزودند.

با وجود برخی تغییرات در سال‌های بعد که حتی منجر به حذف عنوان «بین‌الملل» از جشنواره شد، از سی‌ونهمین دوره، ماهیت بین‌المللی آن احیا شد و جایگاه پیشین خود را بازیافت.

یکی دیگر از رویدادهای مهم در تاریخ جشنواره، اضافه شدن بخش «ویژه بانوان» در سیزدهمین دوره (۱۳۷۶) بود.

در این سال، گروه‌های موسیقی بانوان پس از دو دهه سکوت، توانستند بار دیگر روی صحنه بروند. این بخش در سال‌های بعد نیز به کار خود ادامه یافت و بعدها به صورت جشنواره‌ای مستقل با عنوان «گل یاس» برگزار شد.

در پانزدهمین دوره جشنواره، حضور ۱۰ کشور دارای تمدن و موسیقی رخدادی برجسته را در تاریخ این رویداد رقم زد. از دوره بیستم، نشست‌های پژوهشی جایگاه ویژه‌ای در این رویداد یافت و در بیست‌وسومین دوره، بخش رقابتی به جشنواره اضافه شد. همچنین، جوان‌گرایی به یکی از محورهای اصلی این رویداد تبدیل و در برخی دوره‌ها با عنوان «نسلی دیگر» برجسته شد.

در سی‌ویکمین دوره، تلاش شد تا با اضافه کردن «جایزه باربد»، کیفیت آثار تولیدی مورد داوری قرار گیرد. این جایزه نقطه‌ای کلیدی در مسیر اعتباربخشی بیشتر به جشنواره بود.

در سی‌ونهمین دوره نیز نوآوری‌های تازه‌ای به جشنواره افزوده شد، از جمله اجراهای تکنوازی کودکان و نوجوانان، بخش پژوهشی برای پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری، جایزه ویژه کتاب و داوری تک‌آهنگ‌ها.

چهلمین دوره جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر به دبیری رضا مهدوی و ریاست امیرحسین سمیعی، توسط انجمن موسیقی ایران در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد و بار دیگر میزبان هنرمندان داخلی و خارجی خواهد بود.

اکنون باید دید آیا این دوره از جشنواره می‌تواند جشن تولدی شایسته برای چهل‌سالگی بزرگ‌ترین رویداد موسیقایی کشور پس از انقلاب باشد؛ رویدادی که انتظار می‌رود به نقطه عطفی در تاریخ موسیقی کشور تبدیل شده و میراثی ارزشمند برای سال‌های آینده به جا بگذارد.

انتهای پیام/